‘Klimaattransitie de helft goedkoper met mondiale CO2-prijs’
Een internationale markt voor handel in CO2-uitstoot maakt het nakomen van afspraken uit het Klimaatakkoord van Parijs veel goedkoper. Voor 2030 loopt het voordeel op tot 32 procent, in 2050 scheelt het ‘meer dan 50 procent’.
Dat schrijft de Wereldbank in het rapport State and Trends of Carbon Pricing 2016, opgesteld in samenwerking met Ecofys en Vivid Economics. De studie geeft een overzicht van bestaande en geplande vormen van CO2-beprijzing en blikt vooruit op het internationaal verknopen van deze lokale initiatieven.
“Het beprijzen van emissies is het meest effectief als het aansluit bij al het andere energie- en milieubeleid. Internationale coördinatie is hierbij essentieel”, zegt John Roome, Senior Director klimaatverandering bij de Wereldbank. “Hoe meer we samenwerken rond emissiehandel, hoe groter de kans dat we de ambities van individuele landen verhogen.”
CO2-reductie daar waar het het goedkoopst is
Het klimaatakkoord van Parijs biedt goede aanknopingspunten voor een wereldwijde emissiemarkt. Op de COP21-klimaatconferentie noemden 101 van de 195 deelnemende landen CO2-handel als kans om eigen klimaatdoelen (NDC’s) te behalen. Aan het overkoepelende doel, maximaal 2 graden Celsius opwarming, is volgens de Wereldbank ook moeilijk kosteneffectief te voldoen zonder internationale handel.
Effectieve CO2-beprijzing beloont energiebesparing en hernieuwbare energie. Mondiale CO2-handel maakt kapitaal vrij om, waar ook ter wereld, te investeren in maatregelen die per euro de grootste CO2-reductie bereiken. Dat verkleint volgens Ecofys en Vivid de investeringsbehoefte om de afspraken voor 2030 in te lossen met 32 procent. Rond 2050 bespaart internationale financiering van de meest effectieve projecten zelfs ‘meer dan de helft‘ van wat dezelfde klimaatwinst binnen individuele landsgrenzen zou kosten. Armere landen, die relatief goedkoop CO2-uitstoot kunnen vermijden, verdienen via de internationale CO2-handel in 2050 mogelijk 2 tot 5 procent van het bruto binnenlands product.
CO2-belasting en/of emissiehandel
Er zijn twee hoofdvormen van CO2-beprijzing; directe belasting of handel in emissierechten (ETS, Cap and Trade). Sommige landen gebruiken beide vormen naast elkaar. Voordeel van een belasting is dat het voor bedrijven en consumenten altijd helder is wat het kost om broeikasgassen uit te stoten. Dat maakt de winst van energiebesparing of hernieuwbare energie direct duidelijk en investeringsbesluiten eenvoudiger. Nadeel is dat er geen impliciet maximum aan CO2-uitstoot gekoppeld is aan de belasting; als de belasting niet genoeg afschrikt, verandert er niets.
Een emissiehandelssysteem (ETS) stelt wel een plafond aan de uitstoot. Een autoriteit geeft certificaten uit die bedrijven het recht geven om een bepaald deel van dat maximum uit te stoten. Partijen die investeren in duurzame energie of besparing houden emissierechten over en kunnen deze verkopen aan bedrijven die meer uitstoten dan aan rechten is toebedeeld. Het idee van een ETS is dat het uitstootplafond met de jaren zakt en dat de marktprijs voor CO2 evenredig stijgt. Helaas zijn bestaande Cap-and-trade-programma’s, zoals het Europese ETS, gevoelig gebleken voor economische neergang en lobby uit CO2-intensieve sectoren. De marktprijs voor CO2 is sinds de invoering juist gekelderd tot enkele euro’s per ton. Onvoldoende om aan te zetten tot investeringen die het klimaat ten goede komen.
China streeft Europa voorbij met grootste CO2-marktplaats
Groot voordeel van emissiehandel is dat lokale systemen in theorie goed te koppelen zijn tot internationale marktplaatsen. Het ETS in Europa is al vanaf het begin een internationaal programma maar China koppelt bijvoorbeeld enkele regionale programma’s tot een landelijk ETS. Als dit in 2017 operationeel is, is het meteen het grootste CO2-beprijzingsinitiatief ter wereld. Als het Chinese ETS geïmplementeerd is, stijgt ook het percentage van de mondiale emissies dat onder een CO2-belasting of ETS valt sterk. Van 13 tot 20 à 25 procent.
In de totale CO2-markt ging in 2015 zo’n $ 50 mrd om. $ 26 mrd daarvan kwam ten goede aan overheidsbudgetten. Hoewel het aantal fiscale regelingen voor CO2-reductie dit jaar stijgt, verwacht de Wereldbank een stabilisatie van het totaalbedrag dat in 2016 aan CO2-beprijzing wordt uitgegeven. Omdat de marktprijzen in de meeste lokale emissiehandelssystemen opnieuw zijn gedaald, blijft CO2-beprijzing ook dit jaar steken rond $ 50 mrd.
Bron: Ecofys, Wereldbank / Imagecredit: Moyan Brenn, via Flickr Creative Commons (cropped)
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
3 reacties
[…] Wynn. “Inkomsten, hoe minimaal ook, zijn beter dan geen inkomsten.” Alleen aditionele beprijzing van CO2-uitstoot en andere emissies zal de centrales echt uit de markt […]
[…] geen aanleiding geeft om vuile energie en industrie uit te bannen. Als het emissiehandelssysteem echt een rol van betekenis zou spelen, concurreerden windparken allang subsidievrij met […]
[…] hele lage prijs stroom produceren. Alleen een belasting op CO2 kan dit probleem oplossen. Indien de fossiele centrales een CO2 belasting zouden moeten betalen, dan stijgt hun kostprijs. Dan stijgen de stroomprijzen op de beurs en op dat moment kunnen […]