Stranden 19 ton schoner en circulaire frisbees nu ook in Leiden
Update: Een volle zak zwerfafval is in Katwijk goed voor een gratis ijsje of een koffie. In 2015 haalden badgasten zo een halve ton troep van het strand. Met een recyclingfabriek op zonne-energie liggen de ambities voor deze zomer nog hoger.
Update 14 augustus 2016: De afgelopen twee weken hebben 2.320 vrijwilligers de Nederlandse kustlijn afgestruind op zoek naar afval. Gedurende de inzamelingsactie van Stichting de Noordzee is 19.200 kilo troep opgeruimd.
Het Circulaire Strand-project, waar de rest van dit artikel over gaat, is inmiddels ook afgerond. In juni en juli hebben de Grondstofjutters op verschillende locaties in Katwijk plasticafval omgesmolten tot strandspeelgoed. Afval jutten in ruil voor een koffie of een ijsje kan nog steeds maar de zonne-oven verhuist naar Leiden. Van 18 tot en met 21 augustus staat de smeltoven in het Leidse Huigpark om afval om te smelten tot souvenirs.
Het oorspronkelijke artikel van 30 mei 2016 hieronder.
Zonnewarmte voor circulair speelgoed op het Katwijkse strand
Badgasten komen graag naar een schoon strand en strandtent-uitbaters zien graag zoveel mogelijk klanten. In Katwijk komen beide wensen bij elkaar, met een simpele maar doeltreffende oplossing. Wie wil krijgt een stevige strandtas in bruikleen, om rondzwervende ‘grondstoffen’ te jutten.
“Katwijk heeft een behoorlijk schoon strand maar toch zie je nog veel plastic liggen”, zegt Noortje Schrauwen, oprichter van recyclinginitiatief Grondstofjutters. “Ik denk dat veel mensen net als ik graag helpen het strand schoner te maken. Maar als je die stap eenmaal neemt, loop je steeds met je handen vol troep op zoek naar de dichtstbijzijnde prullenbak.”
Circulaire strandeconomie
De Juttas, die Schrauwen vorig jaar introduceerde, verlaagt de drempel voor strandbezoekers om eigen afval en aangespoelde plastics mee te nemen. De tassen liggen klaar bij lokale strandpaviljoens en campings. Na afloop van een wandeling zijn ze daar ook weer in te leveren, met het verzamelde afval. Als motivatie en dank voor de schoonmaak krijgt elke gelegenheidsjutter een consumptie cadeau. Schrauwen: “Zo werken strandtenteigenaren en campinguitbaters samen met wandelaars aan een schoon strand.”
In het eerste jaar sloeg de schoonmaakactie aan. Zwemmers, zonaanbidders en wandelaars brachten samen een halve ton aan plastics, glas en andere ‘grondstoffen’ naar de inzamelpunten. Aankomend strandseizoen hoopt Schrauwen het succes door te zetten: “Deze zomer brengen we in Katwijk 500 tassen in omloop.”
Om het grondstofjutten met name voor de jeugd leuk te houden, bouwde Schrauwen samen met Rick Claassen van Atelier Solaire een recyclingmachine op zonnewarmte. Met spiegels concentreert deze zonneoven het zonlicht op de gevonden plastics. “De temperatuur loopt daarbij op tot boven de 200 graden”, zegt Schrauwen. “Het plastic is dan zacht genoeg om het in een nieuwe vorm te persen. Zo maak je uit frisdrankflesjes bijvoorbeeld een frisbee.”
Vanaf woensdag 1 juni 2016 is zonnewerkplaats van de Grondstofjutters geopend. Gedurende het strandseizoen zijn badgasten op verschillende locaties in Katwijk welkom om de machine te bekijken of zelf een strandsouvenir te maken. Met dit circulaire speelgoed blijft de boodschap voor de jonge jutters pas echt goed hangen. Afval is grondstof en dus geld waard. Of in ieder geval een ijsje.
Het principe van de Grondstofjutters lijkt geschikt voor veel bredere toepassing in binnen- en buitenland. Schrauwen kiest er echter voor om haar concept dit jaar in en rond Katwijk eerst nog verder aan te scherpen. Wel zijn de Grondstofjutters al verbonden aan de landelijk opererende stichting Nederland Schoon.
Imagecredit: U.S. Fish and Wildlife, via Flickr Creative Commons (Cropped)
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
1 reactie
[…] Een frisbee van afval van het Katwijkse strand gemaakt in een oven die werkt op zonne-energie. Deze zomer wordt op het strand in de kustplaats het plastic zwerfafval direct verwerkt tot een product. Spiegels op de zonneoven concentreren het zonlicht op het plastic dat opnieuw. De temperatuur loopt op tot boven de 200 graden waardoor het plastic zacht genoeg is om het in de vorm te persen, bericht Wat is duurzaam. […]