Wie koel wil slapen zonder airco, moet scherp zijn als de zon schijnt
De wereld warmt op. Ook in de Nederlandse zomers betekent dat meer hete dagen én hete nachten. Vooral die hete nachten zijn beroerd. Investeren in een airco is steeds aanlokkelijker, maar slaap er nog een nachtje over.
Terwijl de temperatuur in de zomers oploopt, zijn Nederlandse huizen steeds beter geïsoleerd. Dat lijkt bij te dragen aan het groeiend aantal klachten over ondragelijk hete nachten. Maar dat hoeft niet.
Isolatie doet wat het moet doen. Isolatie voorkomt dat warmte snel door muren, daken en vloer trekt. In de winter is het buiten koud en houdt goede isolatie de warmte binnen. Op hete dagen houdt goede isolatie de warmte evengoed buiten.
Maak ook in de zomer optimaal gebruik van je isolatie
Toen het vorige week een paar dagen heet was, zag ik op het heetst van de dag veel open ramen. Waarom die ramen open stonden, heb ik niet gevraagd. Als het doel verkoeling was dan werkt een open raam helaas vrijwel zeker averechts.
In goed geïsoleerde woningen gaat het mis als de hitte toch binnenkomt, door open ramen en door zon die door de ruiten schijnt.
Bron: CLO
Als een goed geïsoleerd huis eenmaal is opgewarmd, houdt de isolatie ook die ongewenste warmte lang vast. Lekker koel slapen na hete dagen is dus eerst en vooral een kwestie van het buiten houden van de hitte overdag.
Ook al is het al onprettig warm binnen, buiten is het nog heter. Onderdruk daarom neiging om ramen open te zetten. Zo gebruik je ook in de zomer de isolatie zoals hij bedoeld is. Sluit naast de ramen ook de vitrage en gordijnen, in ieder geval in de uren dat de zon direct naar binnen schijnt. Als je een zonnewering of screens hebt dan werken die nog beter. Als het te heet is om buiten te zitten maar je hebt wel een parasol, zet ook die dan toch open, en gebruik’m als zonnewering voor je huis.
Als je met meerdere huishoudens in hetzelfde gebouw woont, zet dan ook de ramen en deuren in gemeenschappelijke ruimtes dicht. En hang eventueel een briefje op waarom je dat hebt gedaan.
Als je binnen een briesje wil, zet dan een simpele ventilator aan in plaats van de ramen open. Daarmee koelt je huis niet af, maar jij wel. Zolang de temperatuur binnen je lichaamstemperatuur ten minste niet overstijgt.
De natuurlijke airco werkt terwijl jij slaapt
Ook in de extreemste hittegolven koelt het buiten ’s nachts af. Afhankelijk van hoe goed het lukt om de warmte overdag buiten te houden, komt er in de avond of pas later in de nacht een moment dat het buiten koeler is dan binnen.
Dat is het moment om alle ramen en deuren wel wijd open te zetten. Meestal steekt door het afkoelen buiten vanzelf een briesje op, dat de lucht in huis snel helpt verversen. Als je een ventilator hebt, kun je dit proces versnellen. Zet de ventilator ongeveer een meter voor het raam, en laat de lucht naar buiten blazen. Door alle andere open ramen en deuren stroomt dan vanzelf koele lucht naar binnen. Zo verplaats je véél meer lucht dan als je de ventilator naar binnen keert.
En warme lucht stijgt op. Ook dat kun je met een ventilator versnellen. Heb je een woning met meerdere verdiepingen, laat de ventilator dan door een dakraam naar buiten blazen. Als je in een woontoren ramen of deuren in gemeenschappelijke ruimtes op lagere verdiepingen kan en mag open zetten, helpt hetzelfde effect ook in een gelijkvloers appartement.
Als het veilig kan en voelt, laat dan de ramen en deuren de hele nacht wijd open staan, en laat de ventilator draaien. Zo koel je niet alleen de lucht maar uiteindelijk ook het huis zelf, inclusief alle isolatie en beton.
Wanneer het buiten koeler is dan binnen, kun je beter niet op gevoel bepalen. Met een licht avondbriesje voelt het al snel koeler dan het is. Check liever een buitenthermometer of anders een weerapp voor de echte buitentemperatuur en vergelijk deze met temperatuur op de thermostaat binnen. Bekijk voor je gaat slapen in de weerapp ook hoe laat de temperatuur de volgende dag weer oploopt, en zorg dat je op tijd wakker bent om de ramen en gordijnen al daarvoor weer dicht te doen.
Als je dit consequent volhoudt tot de hete dagen voorbij zijn, doe je alles dat je zonder grote investeringen kunt doen om de temperatuur binnen overdag en ’s nachts dragelijk te houden. Het is het proberen echt waard.
Schaam je niet voor een echte airco
Als het je lukt om de warmte overdag zoveel mogelijk buiten te houden en je huis elke nacht op natuurlijke wijze voldoende te koelen dan is dat top. Als de hierboven beschreven aanpak aanpak op teveel hete dagen in het jaar echter niet volstaat, schaam je dan niet als je een airco koopt. Goed slapen is belangrijk en een airco is qua milieu en klimaat geen ramp.
Als je duurzaamheid belangrijk vindt, wees dan wel scherp op de volgende punten:
- Natuurlijke koelmiddelen. Oudere koelmiddelen voor airco’s en warmtepompen hebben een – als ze onbedoeld ontsnappen – een relatief grote klimaatimpact. Kies een airco die werkt op propaan of een andere modern koelmiddel met een beperkte klimaatimpact.
- Ook verwarmen. De meeste airco’s kunnen de lucht in huis niet alleen kolen maar met dezelfde techniek ook heel efficiënt verwarmen. Daar heb je op hete dagen niets aan, maar komende de winter kan het je veel aardgas besparen. Controleer dat je in de haast om nu te koelen niet een net te goedkope airco koopt, die niet kan verwarmen.
- Zonnestroom. Een airco is een aardige stroomverbruiker. Als je de airco op hete dagen overdag laat loeien, is de elektriciteit die je gebruikt tegenwoordig goeddeels zonnestroom. En als je je huis overdag koel houdt, hoeft de airco na zonsondergang maar weinig te doen.
- Raam open óf airco aan. Als het huis in de avond nog warm is, kijk dan eerst of het buiten goed afkoelt en je natuurlijk kunt koelen door de ramen open zetten. Dat is altijd beter dan ’s nachts stroom verbruiken, en ook stiller. Gebruik de airco in ieder geval niet terwijl je de óók ramen open zet. Dan koel je vooral voor de mussen.
Een ventilator ververst de meeste lucht als je hem op ongeveer 1 meter van het raam naar buiten laat blazen.
Imagecredit: AI
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
Met deze inhoudelijk verstandige en emotioneel verkoelende woorden kun je het alleen maar eens zijn. Natuurlijk. Tikje passief maar dat is inderdaad soms het beste. Maar soms … voor een vriendin in het Caraïbisch deel van ons Koninkrijk waar af en toe (kunstmatige) actieve koeling toch zeer gewenst lijkt te zijn zat ik met het volgende af te vragen (kun je eens meedenken mocht dat je qua tijd uitkomen): zou je met behulp van thermo-chemische opslag – zoals zeg maar het voormalige Cellsius beoogde – een actieve koeling kunnen maken waarbij je (a) een patroon of cartridge van zo’n chemisch opslag spullie in je apparaat stopt wat er vervolgens een koelcyclus mee in gaat. Een beetje een variatie op een gasgestookte koelkast zeg maar. En (b) vervolgens zul je nog wel een ventilator of blazer nodig hebben om het een ruimte in te blazen.