Eindhoven slaat miljoen stuk op mini-windmolentjes in een kooi
De gemeente Eindhoven trekt €1,2 mln uit voor extra hindernissen bij de installatie van zonnepanelen op het stadhuis. Vanwege de toevoeging van kleine windmolentjes raamt de gemeente bovendien jaarlijks €70.000 onderhoudskosten.
De gemeente Eindhoven laat door de Eindhovense startup Ibis Power een extra verdieping op de stadhuistoren bouwen.
Deze verdieping biedt plaats aan enkele kleine verticale windturbines. Van dit type windturbines is al decennia bekend dat ze nihil energie opwekken. De natuurwetten laten het niet toe om substantieel elektriciteit op te wekken met een kleine turbine, laag bij de grond. Windenergie die er niet is, kan je simpelweg niet omzetten in elektriciteit.
Net zoals alle startups die ondanks de harde natuurkundige blokkade kleine windturbines voor op daken blijven ‘ontwikkelen‘, claimt ook Ibis Power een uitzondering te hebben gevonden. De extra verdieping die Ibis Power op het Eindhovense stadhuis mag zetten, zou de wind die langs de toren waait invangen en naar de windturbines begeleiden.
De gemeente Eindhoven treedt op als launching customer om dit effect in de praktijk te testen. De Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) benut de testdata om met AI-stromingsmodellen de opbrengst van toekomstige installaties te verbeteren.
Geen succes bij vele launching customers sinds 2012
Het lullige is dat Eindhoven zeker niet de eerste klant is die belangrijke praktijktests mogelijk maakt. Sinds de oprichting van Ibis Power in 2012 is het concept onder de namen Powernest en Powernext onder meer getest door launching customers in Utrecht, Den Haag, Rotterdam en ook al in Eindhoven zelf. Ondanks al het gemeenschapsgeld dat er al in de startup is gestoken, is het lastig om het geïnstalleerd vermogen en de resultaten van de verschillende testopstellingen terug te vinden.
De Eindhovense woningcorporatie Trudo meldt wel dat er op het Eindhovense woongebouw Haasje Over 4 windturbines zijn geplaatst, samen met 296 zonnepanelen bovenop de extra windverdieping.
Met een dashboard geeft Trudo bovendien inzicht in de opbrengst. Sinds de inbedrijfname in oktober 2022 heeft de installatie bijna 276.400 kilowattuur (kWh) opgewekt. De 4 windturbines leverden daarvan 16.900 kWh, ofwel slechts 6%.
Screenshot Powernest Dashboard (Bron: Trudo)
Een minder duurzaam zonnedak met dure hindernissen
De zonnepanelen leveren de bulk (94%) van de opbrengst. Dat hadden ze ook gedaan als ze op het bestaande dak waren gemonteerd. Het waren er het alleen wat minder geweest. De uitkragende extra windverdieping creëert extra dakoppervlak voor zonnepanelen. Dat effect doet meer voor de opbrengst van de Powernest dan de winturbines. Maar trap er niet in dit als voordeel te zien. Extra dakoppervlak creëren voor panelen is zowel financieel als qua duurzaamheid kolder. De productie en installatie van de overbodige stalen constructie veroorzaakt veel onnodige CO2-uitstoot. Er zijn echt genoeg lege daken over.
De vinding van Ibis Power is dus eerst en vooral een zonnedak met extra hindernissen. Per windturbine per jaar was de opbrengst bij Haasje Over 1.400 kWh. Minder dan het elektriciteitsgebruik van een klein huishouden. Het vermogen van de turbines heb ik niet kunnen vinden. Ik gok op enkele kilowatten, wat dan neerkomt op een zeer matige capaciteitsfactor van enkele procenten. Dan kun je speculeren of dat zonder de windvangende constructie nog minder was geweest. Je kunt ook speculeren of de TU/e er met geavanceerde modellen nog iets meer uit kan peuteren. Het doet echter allemaal niet ter zake.
In geen enkel scenario is de installatie van een extra verdieping voor miniturbines op een dak ooit de moeite waard. En er is hoe dan ook geen enkele aanleiding om te denken dat de nieuwe turbines op de Eindhovense stadhuistoren (10 verdiepingen) beter presteren dan de turbines die al 3 jaar draaien in dezelfde stad, op de woontoren van 19 verdiepingen.
Hou het geld op zak voor echte innovaties, of voor echte windturbines
De gemeente Eindhoven weet zelf ook dat de investering zich zeker niet terugverdient (PDF) maar kiest voor de Powernest omdat het, ook als de zon niet schijnt zichtbaar energie wil opwekken. Beide doelen gaat de investering van €1,2 mln + €70.000/jaar onderhoud niet inlossen. Aan de energievoorziening dragen de windturbines duidelijk nihil toe. Zichtbaar is de extra verdieping zeker, maar de miniturbines en de zonnepanelen gaat ook niemand vanaf straatniveau zien.
Hou het gewoon bij de zonnepanelen. Dan ben je voor een paar ton klaar, heb je nauwelijks onderhoud en wel een een installatie die zich terugverdient. En dan hou je geld over om als launching customer op te treden voor innovaties waar wel potentie in zit. Of, als je echt zichtbaar energie wil opwekken in het donker, denk dan eens aan echte windturbines in de gemeente. Eindhovenaren die een serieuze windturbine willen zien, moeten nu nog tot voorbij Oirschot fietsen.
Pas op 20 kilometer vanaf de Eindhovense stadhuistoren staan de eerste echte windturbines. Deze 4 turbines zijn met een geïnstalleerd vermogen van 2,4 megawatt naar huidige maatstaven zeer bescheiden maar dekken jaarlijks het elektriciteitsverbruik van 8500 huishoudens. Windenergie is fantastisch, zolang je turbines maar op de juiste schaal bouwt.
Dronebeelden van de Powernest op Haasje Over.
Bron: Eindhovens Dagblad, Trudo, Ibis Power / Imagecredit: Open AI
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
[ Tikje anecdotisch ] Ik vind dat je met ‘nihil energie’ opwekken nog vriendelijk bent. In de tijd dat ik op de luchthaven Schiphol werkte (met nogal willekeurige – nacht en ontij – werktijden )zag ik zo vaak storingsdienst dieselbussen de storingen verhelpen aan de daar geïnstalleerde ‘Energy Balls’ (of iets dergelijks) dat ik ze ben gaan turven. Dieselbussen die meen ik van Purmerend kwamen. Mijn conclusie was dat onze planeet het meeste geholpen zou zijn met het onmiddellijk faillissement van deze leverancier en onmiddellijke beëindiging van dit greenwashing project.