Bepaal zelf of en hoe bang je wil zijn voor omvallende windmolens
In Zeewolde waaide op woensdag 4 januari 2023 de bovenste helft van een windturbine. De wieken, de generator en een deel van de mast stortten in een weiland. De oorzaak wordt nog onderzocht. Niemand raakte gewond.
De krachten op windturbines zijn enorm, het bouwen en onderhouden is mensenwerk en er zijn wereldwijd inmiddels ruwweg een miljoen windturbines in bedrijf.
Het is daarmee bijna onvermijdelijk dat er af en toe iets misgaat. En dat gebeurt ook. Voor wie niet al te veel tijd spendeert op fora met felle tegenstanders van windenergie, kan de in Zeewolde omgewaaide turbine desalniettemin wel eens de eerste confrontatie met dit risico zijn. En dat toont meteen hoe zeldzaam dit soort ongelukken gelukkig zijn.
Heb vertrouwen in de techniek en de keurende instanties
In het internationale energienieuws dat ik volg, zie ik jaarlijks misschien 3 afgewaaide wieken of ingestorte windturbines voorbijkomen. Dat is altijd schrikken, maar net als gisteren in Zeewolde vallen er vrijwel nooit gewonden. Alleen al vanwege de eisen aan geluidsbelasting en slagschaduw staan windturbines nu eenmaal op ruime afstand van bebouwing.
De kans dat er iets misgaat met een windturbine is nihil, en de kans dat er net mensen of dieren onder staan op dat moment is nog kleiner.
Dat neemt niet weg dat het elke keer dat een turbine toch neergaat enorm schrikken is, en lokaal groot nieuws is. En dat veel mensen dan denken of roepen ‘je zal er maar onder lopen’. En dat iedereen die dat nieuws heeft meegekregen toch even een beetje angstig omhoog kijkt de volgende keer dat hij/zij/X onder een turbine doorfietst.
Dat is allemaal heel normaal, net zoals veel mensen vliegangst hebben. Terwijl uit de data blijkt dat vliegen een van de veiligste vormen van reizen is. Elke keer dat er toch een vliegtuig neergaat, volgt zorgvuldig onderzoek naar de oorzaken. En bijna altijd maakt dat de sector nog veiliger. Zo werkt het ook bij windenergie. In Zeewolde volgt een onderzoek naar de optelsom die heeft gemaakt dat deze turbine neerging, met het doel om procedures voor alle windturbines aan te scherpen.
Overschakelen op windenergie maakt de wereld veiliger
Wat vrijwel zeker is, is dat de in Zeewolde omgewaaide turbine in bepaalde kringen vandaag al wereldberoemd is. Het schaarse beeldmateriaal van de paar windturbines die jaarlijks wereldwijd neergaan, wordt wereldwijd gretig gedeeld door mensen die niets van windenergie of van duurzame energie in het algemeen moeten hebben.
Deze beelden dienen om mensen onnodig bang te maken voor windenergie, net zoals angstbeelden van de 2 à 3 kernrampen die de wereld in de afgelopen decennia doormaakte nog altijd rondgaan om mensen onnodig bang te maken voor kernenergie.
Trap daar niet in. De dodelijkste bron van energie is ons bestaande fossiele energieverbruik. Ongevallen in kolenmijnen, branden op raffinaderijen, ongevallen in het transport van kolen, olie en gas en oorlogen rond energie zijn per eenheid geleverde energie verantwoordelijk voor veel meer doden dan wind, zonne-energie, kernenergie en waterkracht bij elkaar.
En dat zijn alleen nog maar de zichtbare ongevallen. Het topje van de ijsberg. Het verbranden van fossiele energie schaadt de luchtkwaliteit. We zijn allemaal ongezonder en we gaan allemaal eerder dood omdat we continu troep in ademen.
Elke windturbine maakt de lucht die we inademen schoner. Het is niet gek dat je ontzag hebt voor windturbines van honderden meters hoog, maar vertrouw op de techniek. Laat je niet bang maken in je eigen nadeel.
Bron: NOS, De Gelderlander / Imagecredit: Jan Kopřiva, via Unsplash Public Domain
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Goed bericht en timing Thijs! We hebben in Nederland nog wel eens de neiging tot een soort intolerantie voor het accepteren van risico’s. Heel goed om even in perspectief te laten zien met feitelijke getallen. Dat relativeert en geeft invulling aan afweging ipv intolerantie! Idem heb ik laatst gedaan met windmolens en vogelsterfte. Dat was ook erg verhelderend …
Helder betoog, dank! En in aanvulling op de grafiek: de brongegevens over slachtoffers van wind- en zonne-energie zijn van 2016. Zon en wind zijn sindsdien enorm gegroeid, en de focus op veiligheid ook. Bij een update van deze grafiek verwacht ik dat deze cijfers nog beter zullen uitvallen.
Vandaag staat er een ingezonden brief in de T. en wel als gekozen ‘brief van de dag’ waarvan de ‘deskundige’ zegt dat een windturbine duizenden liters smeerolie gebruikt. Ik heb grote ontzag voor die monteur die tijdens die paar controle klimmetjes die duizenden liters smeerolie mee naar boven schouwt.
Het betreft een windturbine die geplaatst is in 1998 ! Een tweebladig type met misschien maar een piekvermogen van 300 kW. Park stond al genomineerd om vervangen te worden door een kleiner aantal en veel grotere driebladige en dus langzamer draaiende windturbines met, voor dat park, dan een kWh opbrengst van vier tot vijf maal zo hoog. Er worden zelfs windparken vervangen voor dat ze versleten en alleen maar technisch verouderd zijn én sde-subsidie vrij. De homo antiventicus heeft het altijd over ‘zwaar gesubsidieerde’ windturbines. maar als een windpark 25 jaar uit is dat al 10 jaar zonder de 15-jarige SDE-subsidie of zefs 15 jaar zonder mep-subsidie.
Als ik bang moet zijn voor afknappende windturbinebladen hoe bang moet ik dan wel niet zijn voor afknappende vliegtuigvleugels ? Beiden worden toch gemaakt van composieten. Ook op vliegtuigvleugels kunnen enorme krachten komen.
Kans is een statisch feit. Laten we kans als objectief kader gebruiken om het risico te normeren. Bang zijn is geen kader waar je je door moet laten leiden.