De kracht van selectieve verontwaardiging: Elke 2e Tesla kobaltvrij

Geralt, via Pixabay
Opnieuw relevant: 26 april 2022 | Oorspronkelijke gepubliceerd: 8 juni 2019

Oplopende prijzen en aanzwellende negatieve publiciteit over de arbeidsomstandigheden in de mijnbouw zijn samen aanleiding om het gebruik van kobalt in elektrische auto’s te minimaliseren. Bij presentatie van de kwartaalcijfers bleek dat ruwweg de helft van de auto’s die Tesla de eerste 3 maanden van 2021 produceerde vrij zijn van kobalt. Opnieuw een sterk voorbeeld van de kracht van selectieve verontwaardiging. Hieronder het oorspronkelijke bericht van 8 juni 2019.

De kracht van selectieve verontwaardiging: Kobalt en kinderarbeid

Kobalt is een zilverkleurig metaal dat belangrijke toepassingen kent; als katalysator in olieraffinaderijen en in de productie van medicijnen, als grondstof in hoogwaardige staalsoorten, als medische isotoop en als electrode in lithiumaccu’s. 

Elke tiende kilo kobalt is gigantisch fout

Kobalt is een delfstof. Een grondstof die je alleen kunt winnen door te graven. Dat op zich is al een ongemakkelijke waarheid. Mijnbouw zonder negatieve milieu- en klimaatimpact bestaat niet.

Met de winning van kobalt is echter nog veel meer mis. ’s Werelds belangrijkste bekende kobaltreserves liggen in Congo. Ondanks – of dankzij – zijn enorme bodemschatten (naast kobalt onder meer goud, koper, zilver en diamanten) is Congo er in geslaagd zijn bevolking straatarm, zijn politiek gierend corrupt en zijn gewapende conflicten laaiend te houden.

Uit dit land komt meer dan de helft van de wereldproductie aan kobalt. Misschien wel 20% daarvan is toe te schrijven aan mannen, vrouwen en kinderen die de erts in onveilige, zelfgegraven mijnen naar de oppervlakte werken. Voor een paar losse euro’s per week. Werkelijk een schande. Een schande die de afgelopen jaren indringend in beeld is gebracht door Amnesty International (video), The Guardian, Forbes en dit weekend in het FD.


De vloek van selectieve verontwaardiging

We kunnen niet anders dan kiezen

De misstanden in de Congolese mijnbouw zijn op geen enkele manier goed te praten. Het is goed dat actiegroepen en kwaliteitsmedia dit thema vol in de schijnwerpers zetten. En toch knaagt het.

De wereldeconomie drijft op schandalen. Schandalige arbeidscondities, schandalige ongelijkheid, schandalige bio-industrie, schandalige milieuvervuiling en schandalige broeikasuitstoot maken onze paradijselijke westerse levensstijl mogelijk.

We weten dat veel kleding nog steeds in elkaar wordt geklust door kinderen maar dat vergeten we als we een mooi T-shirt voor 3 euro in de winkel zien hangen. We weten dat veel koeien leven van sojabonen die gekweekt zijn op land dat voorheen oerwoud was, maar dat vergeten we als we zin hebben in kaas of een biefstuk. We weten dat luchtvaart ons stabiele klimaat verstoort, maar dat vergeten we in de vakantie. We weten dat onze smartphones bestaan bij de gratie van schadelijke mijnbouw, maar dat vergeten we als de nieuwe Iphone uitkomt.

Het is geen schande dat we ons niet elke minuut van de dag kapotschamen over de impact van onze keuzes als consument. Dat kan geen mens aan. We hebben slechts beperkt de tijd en energie om verontwaardigd te zijn. We moeten kiezen.


De elektrische auto als steen des aanstoots

Waarover ben je het liefst woedend?

Er zijn vele krachten die begrijpen dat we selectief moeten zijn in onze verontwaardiging. Zij helpen ons maar wat graag kiezen. Focus op misstanden bij de concurrent leidt ons af van de misstanden in eigen tent.

De misstanden in Congolese mijnbouw zijn al zeker 10 jaar een thema maar de ophef is pas van de laatste jaren. Die loopt toevallig parallel met de opmars van elektrische auto’s. Belangenbehartigers van gevestigde schandalen zijn er als ware hypnotiseurs in geslaagd onze aandacht te focussen op de misstanden in Congo. Als iemand op een feestje trots vertelt over zijn elektrische auto, eindigt het gesprek steeds vaker in een verhitte verhandeling over de misstanden in Congo.

En inderdaad, de elektrische auto vergroot de markt voor kobaltmijnen. Het is haast zeker dat de groeiende verkoop de misstanden in Congo heeft verergerd. Maar de stekkerauto is daar niet de oorzaak van. De oorzaak is een corrupt land dat niet voor zijn bevolking zorgt, omringd door een wereldeconomie die al eeuwen oogjes dichtknijpt voor schandalen.


De positieve kracht van een negatieve campagne

Van harte bedankt, effectieve lobbyisten

De groeiende populariteit van elektrische auto’s bedreigt het bestaansrecht van stilzwijgend geaccepteerde schandalen. Het is onmogelijk op benzine of diesel te rijden zonder luchtvervuiling en klimaatverandering.

Het is absoluut mogelijk om een elektrische auto te rijden zonder kinderarbeid. Het overgrote deel van de kobalt op de markt is gewonnen zonder kinderarbeid. Het is cruciaal ook die laatste procenten kinderarbeid snel uit te bannen. Als we dat collectief eisen van de producent waar we een elektrische auto, smartphone of laptop kopen, gebeurt het.

Na het uitbannen van kinderarbeid is het zaak ook de ‘gewone’ mijnbouwschandalen aan te pakken. Ook dat kan. In tegenstelling tot benzine of diesel is een accu te recyclen. Het aandeel kobalt in nieuwe accu’s neemt bovendien af. Met de kobalt uit een accu die in 2030 is afgeschreven, zijn in 2031 misschien wel zes nieuwe stekkerauto’s te maken.


Benut de kracht van selectieve verontwaardiging in de transitie

Deze prachtige ontwikkeling is deels gedreven door onze selectieve verontwaardiging. De schijnwerpers die door gevestigde belangen zijn gericht op de smetten die (nog) kleven aan elektrische auto’s, maken dat die smetten sneller worden opgelost. Sneller dan zonder de selectieve verontwaardiging was gebeurd. Dat is top.

Het is een patroon dat zich in de energietransitie vaker voordoet. Mensen die nog nooit een nacht wakker hadden gelegen over vogels, ontpoppen zich sinds de opmars van windparken tot dierenbeschermers. Mensen die eerder niet op affiniteit met bos te betrappen waren, ontpoppen zich bij de bouw van biomassacentrales tot ware bomenknuffelaars. Mensen die zich nooit druk maakten over werkgelegenheid, ontpoppen zich bij de dreigende CO2-heffing tot gedreven vakbondsleiders.

Verontwaardiging is terecht en functioneel

Al die verontwaardiging, hoe selectief ook, is terecht. Het is onvermijdelijk dat het terugdringen van CO2-uitstoot ook negatieve consequenties heeft. Het is zaak die consequenties te zien en te minimaliseren.

Verontwaardiging, ook als deze is aangejaagd door vertragende krachten, helpt. Eisen aan windparken, biomassa en elektrische auto’s zijn terecht aangescherpt. De belangenbehartigers van de gevestigde schandalen drukken de haastige wereldverbeteraars continu met de neus op het grote plaatje. Ook wereldverbeteraars hebben dat nodig.

Alleen zo komt onze paradijselijke levensstijl binnen handbereik van de hele wereld. Bedankt, belangenbehartigers.

Imagecredit: Geralt, Pixabay License

Dit vind je misschien ook leuk...

4 reacties

  1. Elja Trum schreef:

    Mooie manier om tegen de negativiteit aan te kijken, maar het blijft wel irritant, die selectieve verontwaardiging en enorme weerstand. 🙂

  2. Michiel de Pooter schreef:

    Selectieve verontwaardiging over kobaltwinning is maar een klein deelprobleem m.b.t. electrische mobiliteit en batterijentechnologie. Het veel grotere en nog veel zwartere verhaal zullen we nooit horen van Thijs. Als Thijs over EV’s schrijft, blijft er altijd wat wierook in de lucht hangen.

    In Duitsland/autoland denkt men daar toch anders over.

  3. hpkuiper schreef:

    Ook deze benadering is intrinsiek selectief. De EV markt weet erg goed wat haar Achilles hiel is: range. En om je in positieve zin te onderscheiden op het gebied van range heb je grotere accubatterijen nodig. En dus een opschaling van de winning van delfstoffen. Maar het hele idee van de transitie (in dit voorbeeld in transport) was nu juist gericht op het afschalen van de winning van delfstoffen. Er is een weg om die accupaketten te verkleinen en tegelijkertijd de range de range te vergroten. Via waterstof.

  4. MeesterJos schreef:

    Ijzersterke tekst! Die wordt gedeeld!

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.