Waarom € 10 mrd de mist in gaat met waterstof voor auto’s

Joseph Brent, via Flickr Creative Commons

Shell, Total, Toyota, BMW, Daimler en nog acht andere giganten uit de auto- en energiewereld investeren samen € 10 mrd in waterstof als brandstof voor de automotive sector. Lees hier waarom dat niet zo’n topidee is.

Auto op accu is 2 à 3 keer efficiënter

Update 18 januari 2017: De 13 automotive en energiemultinationals richten samen de Hydrogen Council op. Dat maken de partijen bekend op het World Economic Forum in het Zwitserse Davos.

De bedrijven zetten zich samen in om de politiek te bewegen het gebruik van waterstof voor mobiliteit aan te jagen. Zelf investeren de partijen de komende vijf jaar € 10 mrd in de productie en distributie van waterstof en de bouw van waterstofauto’s. Lees hieronder uitgebreid waarom dat een mooie ambitie lijkt, maar in de praktijk toch suboptimaal uitpakt.

Of in het kort:

  • Een auto op duurzame waterstof heeft 2 à 3 keer zoveel windmolens nodig als een auto met alleen accu’s.
  • Qua reikwijdte en tankgemak is het voordeel van brandstofcelauto’s ten opzichte van stekkerauto’s nihil.
  • Alle opties open houden lijkt nobel maar op het verkeerde paard wedden is gewoon duur.
  • Waterstof is een belangrijke energiedrager voor de toekomst, maar niet voor auto’s.

Het oorspronkelijke bericht van 4 januari 2017 hieronder. 


Waarom 743 auto-experts de plank misslaan met waterstof

In een enquête door adviesbureau KPMG dicht de wereldwijde autobranche waterstofauto’s een kansrijke toekomst toe. Het tijdperk van de elektrische auto op accu is volgens de experts alweer bijna voorbij. 

Accu wint het lachend van plofmotor én brandstofcel

Voor zijn Global Automotive Executive Survey 2017 ondervroeg KPMG 953 topmensen van autofabrikanten, toeleveranciers, dealers en leasemaatschappijen over de toekomst van de sector. Een van de opvallendste resultaten is het hardnekkige geloof in waterstofauto’s.

Volgens 78 procent van de ondervraagden zijn auto’s met een brandstofcel de werkelijke doorbraak op weg naar emissievrije mobiliteit. Liefst 62 procent denkt dat auto’s op accu het niet redden wegens te grote uitdagingen in de infrastructuur. Ik kon het gisteravond niet laten daar op Twitter tegenaan te schoppen. In 140 tekens uiteenzetten waarom de branche er volgens mij naast zit, lukt nog net: Brandstofcellen lopen 5 jaar achter op accu’s, waterstof heeft alle natuurkunde tegen en tanken is géén voordeel maar een nadeel. Ruimte voor toelichting is er dan echter niet. Vandaar deze post.

Voor de duidelijkheid
Waterstofauto’s en elektrische auto’s drijven de wielen allebei elektrisch aan. Waar verwarring op de loer ligt, gebruik ik de Engelse afkortingen FCV (fuel cell vehicle) en BEV (battery electric vehicle). Elektriciteit en waterstof zijn energiedragers, geen energiebronnen. BEV’s en FCV’s rijden allebei duurzaam, mits de tank of accu gevuld is met hernieuwbare energie.

1.Auto’s op accu hebben een enorme voorsprong

Waterstof was rond 1995 de grote belofte voor ’s werelds grootste automerken. Tien jaar later zette de accu echter een inhaalrace in en al snel leverden onder meer Nissan, Tesla, Renault, BMW, Ford en Volkswagen succesvolle modellen op accu. Inmiddels verkopen Toyota en Hyundai toch waterstofauto’s en brengen in ieder geval ook BMW, Mercedes en Honda op korte termijn een FCV. Tegelijkertijd is er tegen 2018 is er praktisch geen fabrikant over die géén BEV in aanbieding heeft. Qua productieaantallen, keuze, acceptatie en kostprijsreductie lopen BEV’s zeker vijf jaar voor. 

2.Waterstof brengt je nauwelijks verder dan een volle accu

Vijf jaar voorsprong is met een sterk verkoopargument natuurlijk zo ingelopen. Hét hoofdargument om in te zetten op waterstoftechniek was de beperkte actieradius van auto’s met alleen een accu. In de praktijk ontlopen de reikwijdtes van beide concepten elkaar echter steeds minder. Voor de nieuwste waterstofauto’s beloven fabrikanten 500 à 600 kilometer tussen elke tankbeurt. Nauwelijks meer dan de aankomende generatie BEV’sCompact en veilig opslaan van grote volumes waterstof valt tegen. De opslagcapaciteit van accupakketten stijgt tegelijkertijd sneller dan gedacht. 

3.Er zijn altijd meer snelladers dan waterstofpompen

De lange laadtijd van accu’s is het tweede hoofdargument voor het gebruik van waterstof. Dat gas kun je net zo snel tanken als benzine. In de praktijk zijn er echter nauwelijks waterstoftankstations. Ook niet in de planning. Het aantal snellaadpunten voor auto’s op accu loopt ondertussen snel op, net als de laadvermogens. Als het moet laadt je binnen tien minuten voor 100 kilometer bij. Het elektriciteitsnet, en dus de infrastructuur voor (snel)laden, is overal beschikbaar. Productie, transport en distributie van waterstof staat nog naast de kinderschoenen.

4.Parkeren is het nieuwe tanken

Een bestuurder van een stekkerauto met 80 kilometer reikwijdte wordt zenuwachtig als de accu half leeg is. Een bestuurder van een BEV met 300+ kilometer reikwijdte kan met een half lege accu nog twee keer op en neer naar kantoor. Sterker nog, in de dagelijkse praktijk raakt die accu nooit meer half leeg. De kilowatturen die je verbruikt om naar je werk te rijden, laad je thuis of bij de baas ook aan een gewoon stopcontact in een paar uur bij. Tanken is oud denken. Een stekkerauto laad je op terwijl je vergadert of slaapt, zelden terwijl je pauzeert langs de snelweg. 

5.Waterstof in auto’s is nooit duurzamer dan elektriciteit

Grote volumes duurzame waterstof maak je door water (met elektriciteit) te splitsen tot waterstofgas en zuurstof. Compressoren brengen het waterstofgas daarna op hoge druk zodat tankwagens het naar tankstations kunnen transporteren. In de FCV’s zet de brandstofcel het gas vervolgens weer om in elektriciteit voor de motor. Al die stappen maken de waterstofketen complex en inefficiënt. Auto’s op accu gebruiken dezelfde (duurzame) elektriciteit als waterstofauto’s alleen dan direct, zonder overbodig energieverlies.

Kortom, niet op het verkeerde paard wedden

Auto’s op accu en auto’s op waterstof maken de komende jaren gegarandeerd nog flinke stappen in gebruiksvriendelijkheid, milieu-impact en betaalbaarheid. Qua efficiëntie zitten beide concepten echter al dicht bij wat er maximaal mogelijk is.

Daarmee zijn beide concepten nu al schoner dan auto’s op diesel en benzine. Ook als stekkerauto’s rijden op pure kolenstroom of brandstofcelauto’s op waterstof gemaakt uit aardgas. Zowel BEV’s als FCV’s zijn straks, als alle elektriciteit hernieuwbaar is, volledig emissievrij. Om een wagenpark met alleen BEV’s te laten rijden, zijn in 2050 alleen de helft minder windmolens nodig dan voor een evengrote vloot aan FCV’s. Juist daarom moeten we het ons nu veroorloven om te kiezen voor uitsluitend auto’s op accu. Want zolang het debat over welk concept het beste is voortduurt, komt de benodigde infrastructuur niet op maximale snelheid van de grond.

De push van de autobouwers en de olie- en gasconcerns voor waterstof is een logische. De distributie en verkoop van waterstof blijft dicht bij de huidige, winstgevende verkoop van fossiele brandstoffen. Een waterstofinfrastructuur is duur en complex. De uitrol, mochten we daar toch voor kiezen, zal stroperig verlopen en de uitfasering van fossiele brandstoffen vertragen. De uitrol van een dekkend netwerk voor BEV’s zal veel en veel sneller voltooid zijn én kost de olie- en gasconcerns vrijwel zeker het verdienmodel en de grip op de mobiliteitsbranche.

Let wel, waterstof is in 2050 vrijwel zeker wél de basis voor een duurzame chemie en een CO2-arme luchtvaart. Ook gooit waterstof hoge ogen als grootschalige seizoensopslag of intercontinentaal transportmedium voor hernieuwbare energie. Daarmee kunnen de huidige olie- en gaspartijen de verloren cashflow uit de mobiliteit meer dan goed maken. En dat is ze van harte gegund. 

Bron: FD, KPMG / Imagecredit: Joseph Brent, via Flickr Creative Commons (cropped)

Dit vind je misschien ook leuk...

31 reacties

  1. Arthur schreef:

    Waar in dit artikel volledig aan voorbij gegaan wordt is de beschikbaarheid van lithium. Dit is zo laag dat er nooit een transitie gemaakt kan worden naar een fractie van totale mobiliteit vraag op lithium accu’s. Enige mogelijkheid dat accu’s het wel kunnen winnen is een ander molecuul als energiedrager, zoals bijvoorbeeld grafeen. Aangezien deze ontwikkelingen nog in de kinderschoenen staan is een ander schoon en mobiel alternatief nodig –> waterstof.
    (https://www.greentechmedia.com/articles/read/Is-There-Enough-Lithium-to-Maintain-the-Growth-of-the-Lithium-Ion-Battery-M)

    Dan nog eens de halfwaarde tijden van lithium buitenbeschouwing latende, wat de totale voorraad altijd doet afnemen. Waterstof en grafeen hebben dit nadeel niet. Maar zoals gezegd, grafeen is nog een laboratorium product.

    Tevens, bij punt 5 wordt een belangrijk punt buiten beschouwing gelaten (bewust?) – je vergeet het energieverlies tijdens transport over hoogspanning van centrale naar auto. Dit is namelijk enorm. Waterstof kan je opwekken dicht bij de bron en op momenten van overschot (veel wind, zon, etc), wat het efficiënter maakt.

  2. BasG schreef:

    Voorsprong??
    5 jaar een enorme voorsprong noemen en gebruiken als 1e argument, geeft aan hoe zwak de positie van BEV is in vergelijking met een goed ontwikkelde FCV.
    V.w.b. actieradius hebben de huidige FCV’s al een duidelijk voorsprong. En een actieradius van 1000km is niet moeilijk voor een FCV.

    Die grotere actie radius van FCV’s betekent ook dat er minder tankstations nodig zijn…

    Het snelle tanken (net zo snel als bij een benzine auto, maar nog gemakkelijker) is een buitengewoon belangrijk voordeel van FCV’s, en zal FCV’s een plaats op de markt geven. Ook al omdat de brandstof kosten ook bij FCV’s erg laag zijn..

    • Hans Keesom schreef:

      Het snelle tanken argument gaat voorbij aan het feit dat als je thuis of op je werk kunt laden het 30 seconden kost om in te pluggen en later 30 seconden om uit te pluggen. Je hoeft er niet bij te blijven kan gewoon gaan werken of je huis in gaan en eten en slapen en als je terugkomt is die accu weer helemaal vol.
      En die paar dagen per jaar dat je meer km rijdt dan de range wil je op gegeven moment toch al even je auto uit, even de benen strekken en een koffie doen. Dat is al genoeg om weer flink wat km;s in je accu te stoppen. En mocht je wat langer moeten wachten dan ben je over het hele jaar nog veel minder tijd aan “tanken” kwijt dan bij een brandstof of FCV auto want die kan je je thuis of op werk opladen, daar moet je voor tanken op een tankstation. Daar moet je voor omrijden en bij blijven staan en dan ook nog afrekenen. Gaat je steeds een kwartier extra tijd kosten. En in het geval van waterstof…….waar zijn die FCV-tankstations?

      En als laatste, het hele waterstoftraject kost 2 a 3 keer zoveel energie om op te wekken, te transporteren en te gebruiken t.o.v. een EV. Dus het loopt vast op de kosten per km..

      • BasG schreef:

        De waterstofkosten zijn laag bij H2 auto’s… Veel lager dan o.a. diesel bij auto’s.

        Er zijn micro PtG(H2) plants voor theisgenruik in ontwikkeling…

        Voor het overige zullen we zien.
        Neem aan dat je weet van de nieuwe Hyundai op H2 met een range van 800km.

      • Hans Keesom schreef:

        Nog niet : https://hy-gro.net/kanteljaar-2021
        En dan nog steeds 2 a 3 keer zo duur als electrisch…….beetje hollander kan rekenen.

        Leuk hoor een range van 800km, had ooit een klein dieseltje waarmee ik 1150 km haalde. De keren dat ik naar zwitserland reed voor m’n vriendinnetje ging ik tanken op kosten van de baas en op de terugweg pas weer opnieuw een halve tank.
        Maar nooit reed ik 800 km achter elkaar. Mijn blaas, mijn lichaam, mijn behoefte aan koffie haalde dat niet. Dus altijd een of twee pauzes van een half uur.
        800 km range alleen, heeft echt totaal geen nut. Maar met het lage aantal plekken waar je waterstof kan tanken, zal je het nodig hebben.

        “In Nederland kan je op dit moment waterstof tanken in Helmond, Rhoon en Arnhem. ” Triest kaartje op https://www.waterstofwerkt.nl/#tanklocaties

        Electrisch kan bij elk stopcontact, bij zo’n 30 stations van fastned, steeds vaker bij Shell en als je een Tesla rijdt ook op vele plekken.

      • Bartus schreef:

        Beetje Hollander kan rekenen idd. Elektrisch rijden is niet goedkoper als de fossiele brandstoffen en zal alleen maar duurder worden omdat de bij volledig elektrisch rijden de impact op het stroomnetwerk onvoorstelbaar groot zal zijn. Het elektriciteitsnetwerk zal opnieuw moeten worden aangelegd door geheel Europa, ook in de economisch minder sterke landen dan Nederland, ik zie het niet gebeuren.

        Natuurlijk moet er ook bij waterstof een nieuw netwerk worden aangelegd maar dat kan op de locaties van de reeds aanwezige tankstations en het zal worden gefinancierd door het bedrijfsleven en niet door een overheidsgerelateerd bedrijf. Dat vraagt een verandering van de aanwezige techniek maar geen dure infrastructurele aanpassingen.

        Uw beweringen over de actieradius zijn enigszins gekleurd, er is geen enkele elektrische auto die in de praktijk verder rijdt dan 500 km. De beschikbare waterstofauto’s halen ruim 650 km en dat zal ook verder groeien maar de voorsprong voor waterstof zal er blijven. Dat u geen lange afstanden rijdt zegt overigens niets over de gemiddelde behoefte van de automobilist. Ook bagatelliseert u de tanktijd, In enkele situaties klopt uw bewering maar in veel gevallen zult u en alle mede-elektro-rijders zich mateloos gaan ergeren aan ongeplande laadtijden.

        De efficiency van de waterstofketen is inderdaad minder dan bij elektrisch maar er wordt in de toekomst zoveel groene elektriciteit opgewekt dat we ons die in-efficiency wellicht wel kunnen veroorloven.

      • Hans Keesom schreef:

        Er zijn sowieso heel weinig auto’s die op veel dagen meer dan 500 km moeten rijden. En als je op die dagen even een pauze moet inlassen om te plassen en wat te eten en drinken, dan kan je auto even aan de lader. Tesla kan dat sinds kort weer 25% sneller en is aan het uitrollen met een lader die 1000 miles/hour kan laden.
        Dus al jij plast, eet en drinkt, heeft je auto (in 20 minuten) al weer 500 km bijgeladen…. Oftewel, in de praktijk maakt het allemaal niet meer uit.

      • BasG schreef:

        Ik wil geen auto moeten huren als ik met de kerst naar de winter sport ga. Iedereen rijdt dan, zodat urenlange wachttijden bij laadstations voor BEV’s.
        Zelfs bij benzine stations lopen de wachttijden al op tot >15minuten. Terwijl het tanken maar een paar minuten kost.

      • Roger Sporken schreef:

        is dit je uitgangspunt als je kijkt naar de toekomst? dat je “nu” maar 3 H2 tankstations hebt?? Dit ook dit alleen door de lobby van de huidige energie leveranciers.
        Ook al eens van de “slimme meter” gehoord, volgens mij zitten er nu nog geen accijnzen op de stroom voor voertuigen, maar eens zien als we met zn alle elektrisch rijden en eerder genoemde meter zijn werk gaat doen?

      • Hans Keesom schreef:

        H2 heeft nogal een verleden als brandstof van de toekomst…… en het blijft maar niet lukken.

        Wat heeft de slimme meter te maken met accijnzen?

        Al eens van slim laden gehoord? Dus deel van het laden uitstellen tot het moment dat er groene energie en netwerkcapaciteit over is. Dat kan ook met gebruik, zoals een duitse alu-fabriek die stroomgebruik aanpast aan aanbod van groene energie.

  3. Richard Claassen schreef:

    We hebben het hier over duurzaam. Mag ik hierbij aantekenen dat het verhaal van de batterij niet zo rooskleurig is als hier geschetst wordt. Een batterij in de auto moet piek momenten bij optrekken kunnen opvangen en leveren. Dit maakt de batterij lui. en daardoor is een batterij beperkt houdbaar voor een auto. nu worden deze hergebruikt in de Johan Cruijf Arena om als back-up te werken.
    Tweede aspect. Ooit een botsing gehad met zo’n auto? Het gewicht is zo zwaar en met versnelling doen andere normale auto’s over de kop slaan (zelf gezien).
    Derde aspect: Vervanging van zo’n batterij is duur en zeker niet duurzaam (geen recycling) en gebruikt veel zware stoffen.
    Ik heb een technische studie (TUE) gedaan in 2008 en hierin al gestelt dat waterstof de toekomst is, gebaseerd op technische ontwikkeling en alle mens techniek interactie.

    https://zerauto.nl/waterstofauto-wint-van-elektrische-auto/
    https://www.scientias.nl/rijden-we-dankzij-nederlandse-uitvinding-straks-allemaal-waterstofauto/

    • Thijs schreef:

      Bedankt voor je reactie. Goede punten maar veel van wat je hier stelt is inmiddels in de praktijk goeddeels weerlegd.
      – Tesla’s uit 2012 rijden nog steeds.
      – Accurecycling komt op gang. Technisch prima te doen maar tot nog toe gewoon niet nodig geweest. Zo lang accu’s nog functioneren, in auto of in secondlife toepassing zoals bijv. in Arena valt er niets te recyclen.
      – Een Toyota Mirai (FCV) weegt 1900 kg, een Tesla Model 3 (BEV) 1700. Vergelijkbare modellen, vergelijkbare range.
      – Brandstofcelauto’s bevatten ook accu’s en daarbovenop zeldzame metalen voor de brandstofcel.

      In 2008 had ik ook meer vertrouwen in de waterstofauto. Dat beeld is ingehaald door de praktijk.

      • Richard Claassen schreef:

        Ach, het gewicht wordt vanzelf lager. Techniek is net opgang. De vergelijking deed ik met de huidige auto’s (benzine) en daar zal de technische ontwikkeling naar toe gaan. Er zal net als een benzine auto een accu aanwezig zijn, dus jou argument is een drogreden. Jammer dat je het niet kan omarmen en je blijft steken in je eigen politieke afweging. Maar dit beeld is met recente ontwikkeling ondersteund dus ook hier een drogreden dat het achterhaald is.

      • BasG schreef:

        Het gewicht van BEV’s nauwelijks. Batterijen worden wel veel goedkoper, echter niet lichter per KWu. De hoeveelheid energie per kg wordt bepaald door de chemische vloeistof tussen de platen. Dunnere platen maken dat meer stroom kan worden geleverd echter dan ook evenredig korter.
        Er is nauwelijks ontwikkeling aangaande de vloeistof => ook niet meer KWu opslag per kg batterij!

      • Vincent Van Wersch schreef:

        Ook accu’s worden lichter, plus de energiedichtheid groter

      • BasG schreef:

        Accu’s worden wel goedkoper maar niet lichter omdat het opslagmedium, “accuzuur”, maar een beperkte hoeveelheid energie per liter kan opslaan. Er is bij mijn weten geen nieuw “accuzuur” dat wezenlijk meer kan opslaan per kg gewicht.

        Er kan aan gewicht worden bespaart door de electroden / platen, de omhulling, e.d. lichter te maken, echter dat zet weinig zoden aan de dijk omdat het opslagmedium het merendeel van het gewicht is van de accu.

      • Vincent Van Wersch schreef:

        Ooit van Solid-state accu’s gehoord?

        Ook het nieuwe celformaat van Tesla /Panasonic heeft weer een stap vooruit gemaakt in energie dichtheid en daarmee gewicht.

        Fiske spreekt over Solid state accu’s met 2 tot 3x de capaciteit van Li-ion accu.

      • Vincent Van Wersch schreef:

        Waarom zouden FCV lichter worden?

        Juist waterstof aanhangers zijn extreem door politiek geleid. Waterstof is voor olie-en gasindustrie HET verdienmodel net als voorheen. En de overheid/politiek in haar kielzog of andersom.

        Juist accu’s bieden de mogelijkheid aan individuen of gemeenschappen om self-supporting te zijn. Voor veel particulieren die bijvoorbeeld 15000km/j rijden is dat gewoon haalbaar.
        15000km/j = 300km/wk = 45kWh per week aan energie (Tesla Model3)
        Mijn PV installatie, nu 6100Wp, zou ik kunnen moderniseren naar ca. 7500Wp, dan heb ik ongeveer 2000kWh per jaar = 40kWh per week over.

        Mijn accu kan veel kleiner, daardoor verbruik nog lager Enz. Enz.

        Het rijbereik is de allergrootste drogreden, gemiddeld rijdt een Nederlandse auto zelfs maar ca. 12000km/j

      • Richard Claassen schreef:

        Grappig dat je mijn argument van drogredenering en politiek gesubsidieerde batterijen gebruikt. Tot nu toe zijn de batterijen zwaar gesubsidieerd en bevoordeeld, niet de waterstof auto. Dus jou argument gaat niet op. Je moet de waterstof auto zien als een aansluiting van het gebruik hoe momenteel met benzine om wordt gegaan. De mensen willen niet 8 uur wachten op een gevulde batterij, wel 5 minuten tanken. Ook maar 1 keer in de week tanken met waterstof is voldoende om een week van Nijmegen naar Veldhoven te rijden. Dit zie ik een batterij auto niet doen. Verder wordt een batterij lui. die kan je terwaarde van een nieuwe auto vervangen na 10 jaar. ook is waterstof auto winterbestendig… Dus zoek het uit als een wetenschapper, en niet als een juppie.

  4. Dhurrin schreef:

    Het idee dat de actieradius van batterijen zo enorm is vergroot is nauwelijks een reden om alleen maar in te zetten op de BEVs. Die draaien uiteindelijk voornamelijk op kolen en daar wil men nu juist vanaf. Het idee dat alle benodigde electriciteit opgewekt kan worden door wind- en zonne-energie zoals hier tussen neus en lippen door wordt gesuggereerd is zo belachelijk dat er geen enkele serieuze wetenschapper is die dat zal beamen. Wind- en zonne energie zijn onstabiel, onvoorspelbaar en absoluut onbetrouwbaar en volkomen inefficient.
    Pas als men overgaat op kernenergie zal dit een serieuze oplossing worden. En dat is dan nog even geen rekening houdend met de enorme millieu problemen die de fabricage van de accu’s met zich meebrengt. De meeste mensen weten het niet, maar daarvoor zijn grondstoffen nodig die behoorlijk zeldzaam zijn. En een aantal worden in China gewonnen door stripmining, iets wat pas echt slecht is voor het millieu. Maar omdat dat ver van het bed is zal dat de meeste mensen blijkbaar een rotzorg zijn. De accu’s hebben overigens ook maar een beperkte levensduur en zullen dus moeten worden vervangen.

    De nadelen die kleven aan de waterstofmotor zijn reeel. Maar waterstofmotoren zijn een stuk nieuwer dan de electrische auto, dus als er al sprake is van een voorsprong in technologie dan ligt die bij de huidige electrische auto. Indien er net zo hard ontwikkeld gaat worden aan het gebruik van waterstof zou daar nog best eens het een en ander aan kunnen veranderen.

    • BasG schreef:

      Niet alleen alle benodigde elektriciteit kan worden opgewekt met wind en zon, maar ruim meer dan alle energie die wij in NL verbruiken.
      Als we de helft van ons deel van de Noordzee (57.000km2) vol zetten met windmolens dan kunnen die >1500TWu/jaar opwekken. Dat is >12keer meer dan NL verbruikt aan elektriciteit = ~120TWu/jr.
      En dan hebben we ook nog zonnepanelen en onshore wind.
      Btw. Zonnepanelen kun je ook op water installeren….

      Opslag is geen probleem omdat we de Duitsers kunnen volgen en elektriciteit efficiënt, ~80%, kunnen omzetten in Waterstofgas, waarvan we gemakkelijk een wintervoorraad kunnen opslaan in onze zoutkoepels of lege kleine aardgasvelden.

      Dat is een veel goedkopere oplossing dan kernenergie dat bovendien veel te weinig flexibel is qua productie aanpassing snelheid om te kunnen samenwerken met wind & zon.
      Daarvoor zijn onbemande simpele gasturbines die het opgeslagen waterstofgas gebruiken veel geschikter en goedkoper. Over 10jaar zijn efficiënte brandstofcellen (~80%) waarschijnlijk zo goedkoop geworden dat we geen gasturbines meer nodig hebben (maken ook nog minder lawaai omdat ze nauwelijks bewegende delen hebben)…

      • Dhurrin schreef:

        Als we heel Rusland vol zetten met zonnepanelen (en echt waar, Rusland is verdomd groot, daar verkijken mensen zich steeds weer op) dan zou dat misschien net voldoende energie opleveren voor de huidige wereld behoefte aan energie. Geen rekening houdend met een toenemende groei.
        Weet u misschien hoeveel procent van alle energie die wereldwijd wordt opgewekt afkomstig is van zonne- en windendergie? Dat is minder dan 4%. Het percentage van duurzame energie totaal ligt hoger, maar dat komt omdat het grootste deel van duurzame energie wordt opgewekt door waterkracht.
        Wat mensen vaak ook niet lijken te begrijpen is dat hoe meer windmolens je in een gebied zet, hoe minder de opbrengst per windmolen is, gewoon omdat ze elkaar in de weg staan. Bovendien zijn windmolens netto geen energieopwekkers, maar energievreters. Windmolens kunnen alleen worden geplaatst dankzij hele sloten subsidie. Een windmolen heeft een gemiddelde levensduur van 20-25 jaar. Echter, om alle energie terug te winnen die is gebruikt om diezelfde windmolen te bouwen moet deze 45-50 jaar actief zijn. Absoluut niet rendabel dus.
        En dat laat buiten beschouwing dat zowel wind- als zonne energie niet in staat zijn om een constante stroomvoorziening te leveren die nodig is om alles te laten draaien. Niemand die bij zijn volle verstand is en objectief naar de cijfers kijkt zal ooit beweren dat wind- en zonne energie zelfs maar een substantieel deel van de huidige energiebehoefte kan gaan leveren.

      • BasG schreef:

        Rusland vol zetten met zonnepanelen is Is politiek kolder. En onzinnig als je het hebt over zonnepanelen gezien het gebrek aan zon aldaar.
        Er zijn berekeningen gemaakt dat een minimaal deel van de Sahara al voldoende is.

        “Windmolens kunnen alleen worden geplaatst dankzij hele sloten subsidie.”
        Veel minder dan bij kernenergie (per KWu gemeten).
        Bovendien worden windmolens (anders dan met kernenergie) steeds goedkoper.
        Deze winter is het eerste windmolen park aanbesteedt zonder subsidie!

        “Een windmolen heeft een gemiddelde levensduur van 20-25 jaar.”
        Onzin, Zelfs in de harde omstandigheden op zee wordt verwacht dat de windmolens 30jaar draaien, en krijgen eigenaren een concessie voor 30jaar.

        “om alle energie terug te winnen die is gebruikt om diezelfde windmolen te bouwen moet deze 45-50 jaar actief zijn.”
        Berekeningen tonen aan dat die is terugverdient binnen 3 maanden. Kerncentrales halen dat bij lange na niet, zitten op 1 – 2 jaar…
        Is in lijn met het gegeven dat windmolens een factor 2-6 goedkoper elektriciteit produceren dan kerncentrales.

      • Dhurrin schreef:

        Het ging me om de grootte van het gebied. Ik maakte ook een referentie naar die grootte.
        En de Sahara volzetten, ja, dat gaat werken. Jammer dat het al een paar keer op kleinere schaal is geprobeerd: de lokale bevolking sloopt alles meteen weer. het spijt me het te moeten constateren, maar die lokale bevolking is absoluut niet in staat om langere termijn doelen te begrijpen of ondersteunen. Dus moet er een enorme beveiligingsdienst worden geplaatst. Dat is mensenarbeid en brengt enorme kosten met zich mee.

        Maar zelfs als die mensen zouden kunnen worden overtuigd de spullen te laten staan dan werkt het nog niet. In grote delen van de woestijn in de VS is het ook geprobeerd. Het probleem is dat het woestijnklimaat ook enorme (zand)stormen met zich meebrengt. De beschadigingen zijn kostbaarder dan de opbrengst. Zandwoestijnen zijn daarbij nog erger dan rotswoestijnen omdat het risico bestaat dat het hele park van de ene op de andere dag onder tonnen zand begraven wordt.
        Mensen lijken zich nooit te realiseren dat -anders dan in een beschaafd gebied met een relatief zacht klimaat- dergelijke gebieden een verveelvoudiging van de onderhouds- en vervangingskosten met zich meebrengen. Het is niet zo simpel als neerzetten en dan werkt het voortaan.

      • BasG schreef:

        Begrijp dan niet dat investors bereid zijn om voor super lage KWu prijzen grote zonne farms te installeren in gebieden zoals de Atacama woestijn, in woestijngebieden op het Arabisch schiereiland, in Marrokaans gebied grenzend aan de Sahara, e.a.

        In dat soort gebieden worden de laagte records geboekt qua kosten per KWu met zonnepanelen.

        Zullen we het verder bij onze omgeving houden. Lijkt me relevanter.

      • Dhurrin schreef:

        Prima, onze omgeving.
        Zonnepanelen leveren absoluut niet voldoende op hier. En niet constant genoeg. Windmolens zijn subsidieslurpers die alleen dankzij die subsidie neergezet kunnen worden. Ze kosten uiteindelijk meer dan ze opleveren. En leveren ook al geen constante stroom.
        begrijp me goed, ik ben niet tegen een omslag naar duurzame energie, maar de onzin die wordt verkocht houdt alleen stand dankzij de constante kletspraatjes die worden gehouden.
        Als men naar een schonere energiebron wil dan is kernfusie uiteindelijk waarschijnlijk de beste optie. En tot die tijd kweekreactoren (thorium-centrales). Die zijn bewezen veiliger, schoner en minder gevaarlijk dan de uranium-centrales maar nooit doorontwikkeld, puur en alleen omdat ze nooit gebruikt zouden kunnen worden op schepen. En de Amerikaanse strijdkrachten moesten en zouden nucleaire schepen en onderzeeers hebben omdat die in principe vrijwel oneindig op zee konden blijven. Plus dat thorium-centrales geen uranium gebruiken dat nodig is/was voor nucleaire wapens en dus ook dat zij-effect niet hadden.
        De kweekreactoren zijn daardoor in het verdomhoekje geraakt, maar zijn voor niet-militaire doeleinden vele male geschikter. Ze zijn echter ook schoner en hebben niet hetzelfde probleem met het afval.
        Kernenergie heeft daarnaast het voordeel dat het vele, vele malen meer energie/m2 oplevert dan wind- of zonneparken.

      • BasG schreef:

        Zonne panelen produceren bij onze buren inmiddels 9% en wind 19% van hun elektriciteit. Hernieuwbare leveren daar samen 40% van hun elektriciteit: https://www.energy-charts.de/ren_share.htm?year=all&source=ren-share&period=annual

        Je kunt zo uitrekenen dat we een veelvoud van de energie (niet alleen elektriciteit) kunnen produceren met wind en zon alleen:
        Als wij op 50% van ons deel van de Noordzee (57.000km²) om de km een 12MW windmolen neerzetten dan produceren we 1500TWu/jaar (NL verbruikt 120TWu/jaar). Die molens produceren gemiddeld 6MW o.a. omdat ze zo hoog zijn.
        Als wij in NL 50% van alle daken met zonnepanelen beleggen dan produceren we al meer dan we verbruiken…
        Dan hebben we onshore wind en zonnepanelen op water en land nog niet geteld.

        Met de omzetting van de overtollige stroom (goedkoop) naar gas (rendement 75%-80%) naar H² gas lossen we ook het probleem op dat er soms weken achter elkaar geen wind is. Dat gas kunnen we immers opslaan in een leeg aardgasveldje of een paar zoutkoepels, zodanig dat we genoeg reserve hebben.

        Met eenvoudige onbemande gasturbines kunnen we er weer stroom van maken, wanneer wind en zon het laten afweten. Eventueel gedurende een periode van maanden!

        De kosten van wind, zon en opslag (Power-to-Gas en opslag in zoutkoepels) zijn zwaar gedaald en gaan volgens experts tot ~2030 met ~ hetzelfde tempo verder dalen. We eindigen met <1,5cent/KWu voor wind en zon geproduceerde elektriciteit. Dat is 3 - 10 keer lager dan kernenergie of fossiel (gas, steenkool, etc).

        Met z'n veel hoger kosten, risico's en afval probleem maakt kernenergie geen kans in de concurrentie met wind, zon en opslag (PtG).

        "meer energie/m2" = energie productie dichtheid in bijv. MWu/m²
        - De kerncentrale met de hoogste energie dichtheid in USA is 'Indian Point' nabij New York. Die produceert bij een Capaciteit Factor (CF) van 90%: 15MWu/m² per jaar. Andere kerncentrales scoren veel slechter (factor 5). Zie: http://www.nrc.gov/reading-rm/doc-collections/nuregs/staff/sr1437/v1/part02.html (lager op de page)

        - Offshore wind, en zonnepanelen op daken hebben nul grond nodig en scoren dus superieur.
        - Een standaard windmolen van 5MW bezet ~100m², werkt met een CF >25% en
        produceert dus 110MWu/m² per jaar.
        Dat is 9x beter dan de beste kerncentrale van USA…

  1. 15 jan 2017

    […] van de 4.000 wedstrijdkilometers door de Zuid-Amerikaanse woestijn bekrachtigt Acciona waar emissievrije auto’s nu al toe in staat zijn. De volledig elektrische rallywagen heeft in 12 dagen meer voor de kiezen […]

  2. 01 feb 2017

    I liked your blog very much.

    I want to thank you for the contribution.

  3. 16 jun 2017

    […] de grootste drijvers van de energietransitie. Samen zijn wind, zon en EV’s al helemaal een ijzersterk team. Tegenintuïtieve onderzoeksresultaten signaleren dat beide ontwikkelingen elkaars positieve […]

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.