Over kiloknallers & koopgedrag: Beetje betuttelen voor een betere wereld?
Dit bericht is geschreven als reactie op een betoog van Daan Spaargaren, gepubliceerd op de opiniepagina van de Volkskrant: ‘Kritiek op moraal van bedrijven? Wij gaan van euroknaller naar kiloknaller’. Omdat het reactieveld aldaar niet veel meer dan tweeënhalve Tweet slikte hieronder de volledige reactie. Voor het gemak dus eerst daar lezen, daarna hier. Reacties zijn zowel hier als daar welkom, hier gunnen we je wel meer ruimte;).
Kunnen we ons eigen consumentengedrag bijsturen?
In een ideale wereld stemmen we inderdaad met onze portemonnee. Het vergt echter knap veel wilskracht om tegelijkertijd bewuste burger én gewiekste consument te zijn. Als we de wereld echt willen veranderen moeten we ons tegen ons zelf beschermen. In dit geval betekent dat; kiezen en kopen van elkaar scheiden.
De meeste mensen willen graag de verantwoorde keuze maken, net zoals ze gezonder willen eten en wellicht willen stoppen met roken. Bij die laatste twee voorbeelden is nog een direct persoonlijk belang aan te wijzen. Toch zijn ook daarin betrekkelijk weinig mensen succesvol.
Goede bedoelingen met geringe impact
Op het moment dat niet het eigen belang maar dat van dieren, het klimaat of dat van arbeiders in een land ver weg gebaat is bij onze verantwoorde keuze wordt het des te lastiger. We willen wel het goede doen maar op het moment dat we voor het schap staan en de voorganger het ´foute´ maar o zo gelijkwaardige artikel voor een significant lagere prijs in het mandje mikt zijn we opeens allemaal Gekke Henkie niet.
En de gehaaide Henkie in ons allen heeft groot gelijk; wat maakt die ene ecokip op mijn bord nu uit in een wereld waarin nagenoeg iedereen de veel goedkopere plofkip blijft kopen? Het is, u raadt het al, echt een kip-of-ei probleem. Als we het willen oplossen dan moet dat via de politiek of een collectieve afspraak in de industrie, niet via de individuele consumenten in de winkel.
Collectieve afspraken met collectieve voordelen
Bij dergelijke afspraken is uiteindelijk alles en iedereen gebaat; allereerst natuurlijk de betrokken kippen en arbeiders maar ook de gewetens van zowel producent als consument. Een groot voordeel is er tevens voor de portemonnee van Henkie-die-het-allemaal-zo-goed-bedoeld. Wordt het verantwoorde product namelijk verplicht dan geniet dit automatisch dezelfde schaalvoordelen die het conventionele product momenteel zoveel voordeliger maken.
De meerkosten voor het verantwoorde artikel zullen dan ook een stuk aangenamer uitvallen dan dat ze nu voor die handvol wereldverbeteraars doen. De consumentenprijs zal bij verplichting vermoedelijk nog verder dalen; het gebrek aan keuze ontneemt retailers tenslotte de kans al te hoge marges te pakken op de ecoproducten die Milieugekke Henkie toch wel koopt.
Dat wordt wat mij betreft dus lekker betuttelen.
ImageCredit: Ayla87 @ sxc.hu
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
