Kernenergie, CO2-opslag en hogere dijken zijn absoluut niet te duur

Rawpixel, via Unsplash Creative Commons

Stel je hebt wat te vieren. Je ontkurkt een exclusieve wijn uit een topjaar en zet een spectaculair hoofdgerecht op tafel. Op dat moment stoot je een kaars om en vliegt het polyester tafellaken in de fik. Is de wijn te duur om de brand te blussen?

We hebben de luxe niet om slechts voor goedkoop te gaan

Het is logisch dat de brandweer niet standaard met 12 kuub stevige Bourgogne uitrukt. Toch kan blussen met een flesje rood van € 63,- uiterst economisch zijn. In de tijd die het kost om de brandblusser uit de keuken te halen, springt het vuur tenslotte al over op de gordijnen.

Of een blusmiddel ‘duur’ is, hangt af van de schade die ontstaat als een bluspoging uitblijft, de beschikbaarheid van blusmiddelen, de zekerheid dat een blusmiddel effectief is, de tijd die het kost dit blusmiddel in stelling te brengen, de mate waarin de schade verergert tot dat de bluspoging start en de eventuele gevolgschade van het ingezette blusmiddel.


Van fik in de woonkamer tot fik in de wereld

U voelt natuurlijk aankomen dat ik deze metafoor doortrek naar klimaatverandering. Het heeft even geduurd maar inmiddels zijn we het eens dat ons tafellaken in de fik staat. We zijn er ook van overtuigd dat we zonder ingrijpen straks sowieso kampen met forse rookschade. Hoe het precies afloopt zonder effectieve bluspoging is nog niet te zeggen. Misschien zitten uiteindelijk zelfs 11 miljard mensen met een onbewoonbaar huis.

Penny wise, pound foolish in extreme slow motion

Toch zijn we vooralsnog te gierig om hier ook maar een huiswijntje van de pizzeria tegenaan te gooien. We maken ons drukker over wijnvlekken in het tapijt onder de brandende tafel dan over het om zich heen woekerende vuur, dat we nu met vereende krachten misschien nog kunnen blussen.

Dit terwijl we dondersgoed weten dat de schade verergert, elke seconde dat we wachten met ingrijpen. Terwijl we weten dat het tijd het kost om welk blusmiddel dan ook in stelling te brengen. Terwijl we weten dat de gevolgschade van eigenlijk elke effectieve ingreep in het niet valt bij de schade die we ermee voorkomen.


Hinderlijk positieve wending in discussie over klimaatkosten

Mijn generatie is de eerste die collectief opgroeide met idee dat klimaatverandering een serieus probleem is en de laatste die opgroeide met het idee dat duurzame energie ontzettend duur is. Nu blijkt dat zonnepanelen en (offshore) windparken direct met kolen- en kerncentrales concurreren, heeft mijn generatie het klimaatprobleem in gedachten al opgelost.

Dat zonnepanelen en windturbines nu betaalbaar zijn – en nog elk jaar in prijs dalen – is een geweldige opsteker in de strijd tegen klimaatverandering. Het heeft alleen als bijeffect dat alle andere klimaatoplossingen die deze razendsnelle kostprijsdaling (nog) niet hebben doorgemaakt nu plotsklaps ‘duur’ lijken. Niet handig.

Grenzen aan de groei van wind en zon

Inderdaad zijn windturbines en zonnepanelen welhaast zeker de werkpaarden van deze energietransitie. Wereldwijd toepasbaar, goed betaalbaar en – voor zover niet té zichtbaar – redelijk geaccepteerd.

Helaas weten we ook zeker dat inzet van wind en zon als enige blusmiddel niet effectief is. Windturbines en zonnepanelen leveren alleen elektriciteit. Nog geen kwart van de broeikasgassen die we wereldwijd uitstoten komt vrij bij de productie van elektriciteit. Als we als een gek windturbines en zonnepanelen uit de grond stampen, hebben we in 2050 nog steeds geen CO2-vrije energie als het donker is en niet waait.

Met uitsluitend wind en zon, nemen we op zijn best twee derde van alleen de elektriciteitsuitstoot weg. Blijft over zo’n 80 procent van de totaal aan energie gerelateerde uitstoot. Balen. Kunnen we de potentie van wind en zon wellicht vergroten?

Ja. Als we ook maximaal inzetten op efficiency (LED, isolatie, carpoolen), nu nog CO2-intensief verbruik elektrificeren (elektrische auto’s, warmtepompen, industriële waterkokers) en vol inzetten op het flexibel maken van de (nu veel grotere) elektriciteitsvraag (slim laden, warmtebuffers, industriële vraagsturing) komen we met wind en zon als enige energiebronnen misschien wel tot 60 procent reductie van de totale CO2-uitstoot.

Als we daarbovenop ook nog biljoenen investeren in accu’s, pompopslagcentrales en power to gas kunnen we in theorie 100 procent van de totale mondiale energievraag dekken met alleen wind- en zonne-energie.

Op papier kan het dus, de (groeiende) wereldenergievraag dekken met uitsluitend zonnepanelen en windturbines. Maar een effectief blusmiddel tegen klimaatverandering is dat niet. Als we terugdenken aan de vlammen op de eettafel dan is het scenario zoals hierboven geschetst vergelijkbaar met het aanplanten en beheren van een wijngaard, druiven plukken, wijn maken en die wijn nog zeker 3 jaar laten rijpen.

Als je na jaren terugkomt met deze mooie fles wijn om de fik op de eettafel te blussen, kun je weemoedig proosten naast de overblijfselen van een tot op de grond afgebrande woning. Met alleen wind, zon, elektrificatie en extreme energiebesparing is een CO2-neutrale energievoorziening prima mogelijk. Hoogstwaarschijnlijk alleen bij lange na niet op tijd.


Gooi alles op de brandende tafel, met breekpunten blus je niets

Vrijwel het hele politiek-maatschappelijke spectrum slaat inmiddels klimaatalarm. Ogenschijnlijk oprecht. Toch neemt niemand klimaatverandering serieus. We kijken paniekerig naar dezelfde brandende tafel, het is al dertig jaar 5 voor 12 en toch vliegen we elkaar zeker 4,5 van die kostbare laatste minuten in de haren met irreële eisen aan het blusmiddel.

  • Van de linkerzijde, de vakbonden en sociale organisaties mag de energietransitie ‘de burger niets kosten’. En belangrijker nog; elke cent subsidie voor het ‘grootkapitaal’ is er een teveel.
  • In de liberale hoek en bij werkgeversorganisaties is het ondenkbaar dat we ‘sneller gaan dan Europa’ of ‘zachter dan 130 op de snelweg’. Ook rekeningrijden en begrenzing van de luchtvaart zijn taboe.
  • Nog weer lastiger te plaatsen zijn de ecomodernisten. Die hebben een broertje dood aan windturbines, zonnepanelen en energiebesparing maar gaan weer wel keihard op kernenergie.
  • Dan zijn er de verdwaalde efficiency-puristen, die vol op het orgel gaan tegen auto’s en CV-ketels op waterstof.
  • Het eisenpakket van de groene partijen en milieubeweging spant echter de kroon. CO2-opslag is uit den boze, dijken verhogen is ’toegeven aan de fossiele industrie’, kernenergie is ‘eng’ en biomassa moet aan zulke strenge eisen voldoen dat ook die optie in de praktijk afvalt.

Welbeschouwd redeneren alleen klimaatsceptici eigenzinnig logisch: ‘Klimaat is geen probleem dus elke maatregel is onzin.’


‘Het staat iedereen vrij een kerncentrale te bouwen’

Haastige spoed is zelden goed maar we kampen hier met een probleem dat snel groeit. In dit geval is haastige spoed cruciaal. Dat neemt niet weg dat we het ook moeten hebben over effectiviteit en bijeffecten van de blusmiddelen die we inzetten. Dat alleen graag terwijl we deze blusmiddelen inzetten. We zijn nog zeker 60 jaar aan het blussen. We komen er gaandeweg vanzelf achter wat het beste werkt. Eventuele wijnvlekken in het tapijt poetsen we wel weg als het vuur geblust is.

Top dus dat Arjen Lubach de potentie en veronderstelde nadelen van kernenergie als oplossing van het klimaatprobleem nog eens goed tegen het licht heeft gehouden. Afhankelijk van wie je het vraagt, heeft Lubach de risico’s en nadelen van kernenergie gerelativeerd of gebagatelliseerd. De meest gehoorde reactie deze week was echter dat dat er eigenlijk niet toe doet, want ‘het staat iedereen vrij een kerncentrale te bouwen’

Dit klinkt neutraal maar wordt alleen geponeerd in de wetenschap dat er in de huidige elektriciteitsmarkt niemand bereid is om het ondernemersrisico voor een nieuwe kerncentrale te dragen. Sterker nog, praktisch alle (westerse) ontwikkelaars van kernenergieprojecten verkeren in economisch zwaar weer en alle grote nucleaire projecten lopen jaren achter op schema.

De conclusie is dat kernenergie commercieel niet uit kan. ‘Einde discussie. Punt. Over tot de orde van de dag’, grijnzen tegenstanders van kerncentrales opgelucht. En dat is kwalijke onzin.


‘Duurder dan wind en zon’ is geen doorslaggevend argument

De kostendiscussie over kernenergie is exemplarisch voor onze benadering van de energietransitie. De oplossingen waar we geen zin in hebben, doen we af als te duur.

De vraag of een nieuwe kerncentrale in de huidige elektriciteitsmarkt rendabel is, is schier-irrelevant. In de huidige elektriciteitsmarkt staan we kolen- en gascentrales toe om CO2 uit te stoten. In de huidige markt staan we windparken en zonnepanelen toe om gesubsidieerd elektriciteit te leveren op momenten dat daar helemaal geen vraag naar is.

Geen atoomstroom zonder subsidie

In zo’n markt kan geen enkele nieuwe elektriciteitsbron uit. In deze markt heb je als ondernemer met nucleaire plannen inderdaad niets te zoeken. Wie pleit voor kernenergie, pleit inherent voor staatssteun voor kernenergie.

En dat is prima. Wie pleit voor effectief klimaatbeleid, pleit inherent voor staatssteun. Marktfalen is precies de grondslag voor klimaatbeleid. Als we concluderen dat een optie bijdraagt om onze falende markt in het gareel te krijgen, accepteren we niet dat die optie er door datzelfde marktfalen niet aan te pas komt.

Als je het toch over de kosten van kernenergie wil hebben, besef dan dat de metafoor van het flesje rood van € 63 niet opgaat voor kernenergie. Kernenergie is niet exorbitant duur. Met slechts een beetje subsidie komt de businesscase wel rond. Net als voor wind, zon en accu’s. En net als voor CO2-opslag en biomassa.

Als je het toch over de kosten wil hebben, kijk dan vooruit naar de wereld die we elkaar voor 2050 beloven. Een wereld waarin windparken en zonnepanelen niet meer kunnen terugvallen op gascentrales. Een wereld waarin vliegen op aardolie niet meer kan en waarin de landbouw het moet stellen zonder kunstmest gemaakt uit grijze waterstof. Als je in die wereld beter af meent te zijn zonder kernenergie, CCS en biomassa, hoor ik graag je doorslaggevende argumenten in de comments.

Stel dat je bijvoorbeeld tot de conclusie komt dat kernenergie in 2050 misschien toch een goed idee is. Dan is de directe consequentie dat we de bouw van nieuwe kerncentrales vandaag al moeten opstarten. En dus moeten subsidiëren.


Op het nippertje brandmeester is sowieso bloedlink

Dat het ‘5 voor 12 is’ en dat we alles moeten doen om ons leefbare wereldklimaat te behouden, hoor je opvallend vaak uit dezelfde monden en pennen als de besmuikte constatering dat kernenergie ‘economisch kansloos’ is. Ik had ook zo’n pen. Inmiddels besef ik dat dit cognitieve dissonantie is. Van hetzelfde kaliber als het ontkennen van klimaatverandering.

Als we terugdenken aan de brand in de woonkamer, begrijpen we dat blussen geld mag kosten en vlekken mag maken. Een brandweerman die met slechts 4 emmers water naar een brand uitrukt omdat hij heeft berekend dat blussen met meer water niet kostenefficiënt is en alleen maar in extra waterschade resulteert, krijgt geen applaus. Eerder een stomp in zijn maag. Zeker als 4 emmers toch net te weinig blijken.

Tegen de gevolgen van brand beschermen we ons met brandmelders, brandblussers, brandtrappen, een 24/7-bemande nooddienst, brandweerkorpsen met volle waterwagens en allerhande verzekeringen. Niet kostenefficiënt, wel verstandig.

Net als brand is ook klimaatverandering een dreiging waartegen we liever een paar verdedigingslinies teveel dan te weinig opwerpen. Dat betekent – naast maximaal schalen van publiekslievelingen wind en zon – ook stevig investeren in biomassa, CO2-opslag en kernenergie. En daarbovenop ook in hogere dijken, want vast niet iedereen kleurt op tijd binnen de lijntjes.

Als we mondiaal € 100 of 200 mrd per jaar ’teveel’ investeren en de wereldeconomie daardoor al in 2048 klimaatneutraal kunnen verklaren, beticht niemand ons te zijner tijd van wanbeleid. Als we het goed doen, doen we iets teveel. 

Imagecredit: Rawpixel, via Unsplash Creative Commons

Thijs ten Brinck

Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl

Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.

Dit vind je misschien ook leuk...

18 reacties

  1. Joris75 schreef:

    Ik sta perplex. Geweldig artikel! Grote klasse, Thijs.

    • BasG schreef:

      We kunnen ons budget maar één keer uitgeven, en voor een euro kopen we tegenwoordige 3 – 6 keer zoveel KWu ongesubsidieerde nieuwe wind, zon incl. opslag (H2 in zoutkoepels) voor zover nodig, dan met nieuwe kernenergie.
      Dus met kernenergie erbij gaat de transitie naar minder CO2 veel trager, zelfs als een kerncentrale net zo snel gebouwd kan worden als wind- en zonparken die dezelfde hoeveelheid KWu/jaar produceren!

      Daarbij komt dat de geschiedenis (Finland, UK, France) laat zien dat een nieuwe kerncentrale niet voor 2035 operationeel zal zijn. Beetje mosterd na de maaltijd; wind+zon leveren dan al >50% van alle elektriciteit in NL., en zullen dan ~100dagen per jaar (=Deens scenario, die lopen 15jaar voor) meer produceren dan we verbruiken =>omzetten in H2.

      Tegen die tijd kost ongesubsidieerde wind en zon ~1,5cnt/KWu. Zelfs met de opslag erbij (H2 in zoutkoepels of lege aardgasvelden) wordt kernenergie tegen die tijd een factor 10 duurder…

    • alan_stephenson schreef:

      Joris75 5++

    • Joris75 schreef:

      Over je vreemde diskwalificatie van het ecomodernisme heb ik kennelijk heengelezen, twee jaar geleden.
      Hier vinden geïnteresseerde lezers waar het ecomodernisme voor staat.
      http://www.ecomodernism.org/nederlands

  2. Jaap Langenbach schreef:

    Iets teveel metafoor Thijs, wat meer over de vele mogelijkheden zoals:
    – Open houden van veilige kerncentrales helpt enorm en geeft ruimte voor oplossingen die nog niet voorhanden zijn.
    – nu nog geen exploitatiesubsidie voor kernenergie maar geld voor onderzoek naar regelbare kerncentrales die ook bruikbare warmte kunnen leveren. Kernenergie in NL is voor later (2040 e.v.) maar wel nu beginnen met zodanige inplanning dat het goed spoort met veel zon en wind.
    – Backup met fossiel gas en CCS of BECSS is ook prima
    – CO2 – heffingen z.s.m.
    – Opkrikken van bouwtempo wind op zee

    • BasG schreef:

      Er zijn geen veilige kerncentrales in de EU. Bijv:
      In 2011 is de uitvoering van de EU stresstest ~6maanden vertraagt omdat men het niet eens kon worden over de bestendigheid tegen de inslag van een vliegtuig zoals de 200ton airliners van 9/11.
      Uiteindelijk heeft de EU stresstest zich beperkt tot de inslag van een sportvliegtuigje vliegend op kruissnelheid….

      Areva, de ontwerper van de nu in aanbouw zijnde EPR (gen3+) in o.a. Flamanville, heeft verklaard dat de EPR dankzij o.a. zijn dubbele dome (twee koepels van ~40cm zwaar gewapend beton over elkaar heen met een tussenruimte van ~50cm) een ongewapende laag vliegende F16 straaljager (=16ton) kan weerstaan. Zij weigerde een uitspraak te doen over een botsing met een airliner terwijl we mogen aannemen dat ze ook daarvoor simulaties hebben uitgevoerd….

  3. Michiel de Pooter schreef:

    Thijs,
    Je kan het maar niet laten: Kostprijzen van zon en wind vergelijken met fossiel. Het is totaal betekenisloos. Zon en wind zijn 100% afhankelijk van fossiele opwek, transmissie, distributie en (utopische) opslaginfrastructuren, die niet meegeprijsd zijn. Hoe fijn het is om windparken te bouwen in landen zonder die robuuste infrastructuren, verwijs ik je naar de avonturen van Willem Dolleman met zijn windpark in Kenya, dit weekend in de Volkskrant.
    Verder moet je nog eens uitleggen, hoe dalende kostprijzen van renewables negatief correleren met stroomtarieven in landen die renewables de ruimte geven, zoals Duitsland, California en Zuid Australië.

    • BasG schreef:

      Dld en DK (in 2017 43% opgewekt door wind) hebben lagere stroomprijzen op de beurs dan NL. Vandaar dat onze aluminium producent in Delfzijl de concurrentie met de Duitse producenten niet kon volhouden.

      Richting consumenten hebben die landen de belasting verhoogd om energiebesparing aan te moedigen. Wij hebben om die reden ook een energiebelasting; als je heel weinig gebruikt dan kun je zelfs een negatieve stroomrekening krijgen. Echter onze belastingen zijn lager.

      Daarnaast hebben die landen in de periode 1995 tot recent dure garanties afgegeven aan mensen die bijv. zonnepanelen aanschaften. Die kregen in bijv. 2004 een garantie dat ze 60cnt/KWu krijgen voor alle geproduceerde stroom gedurende 20jaar. De afbetaling van die subsidie gaat in Dld middels een opslag van nu ~7cnt/KWh op de stroomkosten. De verwachting is dat die gaat dalen na 2022 omdat dan steeds meer garanties aan hun eind zijn en nieuwe garanties veel goedkoper zijn.

      Dit jaar gingen in Dld wind & zon bij aanbestedingen voor 3-7cnt/KWuur (gemiddelde prijs 4,5cnt/KWu). Verdere substantiële prijsdalingen verwacht.

      • Michiel de Pooter schreef:

        Prachtig Bas, alleen die 43% door wind opgewekt is erg misleidend, want dat is een gemiddelde. Opwekking in real-time zal tussen 0 en 80 % liggen. Dat is heel wat anders en daarvoor moet je een robuust fossiele infrastructuur aan de praat houden om netbalans te garanderen. Dat is allemaal niet erg efficient, maar vooral ook niet gratis. Om nog maar te zwijgen over de peperdure uitbreiding van transmissie en distributie infrastructuur. Inderdaad, als je dat allemaal niet meerekent, wordt je heel snel rijk.

      • BasG schreef:

        Klopt. De opwekking door windmolens leverde tussen 0% en >100% van de DK consumptie. Ze kunnen het overschot nog uitvoeren, vooral naar nucleair Zweden (staten als Sleeswijk-Holstein in N.Dld genereren al meer dan 100% van hun verbruik met windmolens).

        Vlgs het scenario zal DK in 2020 50% van zijn elektriciteit opwekken met windmolens. Dan zullen hun windmolens gedurende >100dagen/jaar meer dan 100% leveren.

        Ze zijn al bezig met de bouw van meer Power to Gas installaties om die dan goedkope elektriciteit om te zetten in waterstofgas (H²) en ook methaan (CH⁴ =~aardgas). Zelfs naar methaan is de efficiency van de conversie inmiddels toegenomen naar ~75%: http://www.kit.edu/kit/english/pi_2018_009_power-to-gas-with-high-efficiency.php

  4. D. Scheepens schreef:

    Ondanks de afschildering van ecomodernime hierbij een onderbouwde uiteenzetting welke haarfijn aansluit op dit betoog.
    https://medium.com/@Jorisvandorp/how-much-would-a-100-nuclear-energy-system-cost-3dd7703dd5d3

  5. BasG schreef:

    “Kernenergie is niet exorbitant duur. Met slechts een beetje subsidie komt de businesscase wel rond.”
    Omgekeerd!
    Kernenergie is zo exorbitant duur dat ook met zeer grote subsidies de businesscase niet rond komt.*)
    Samen met de benodigde planning en bouwtijd van 15-20jaar is een nieuwe kerncentrale een sta in de weg voor een snelle energietransitie!
    Ook nadat een kerncentrale in ~2035 is gaan draaien omdat er eindeloos veel geld verloren blijft gaan aan de subsidies zoals de garantieprijs, enz.*) Geld dat veel effectiever kan worden besteedt aan de ontwikkeling van wind, zon energie en opslag.

    En dan hebben we het nog niet gehad over de misère als zo’n kernreactor eindigt in een ontploffing o.i.d. **)
    Naast de permanente evacuaties (voor een exclusie zone ter grootte van een provincie) krijgen de mensen in aanliggende gebieden significant vaker babies met geboorte afwijkingen en hebben ze zelf ook vaker kanker, etc. Check bijv. de regio Bryansk ruwweg 500km van Tsjernobyl waar ze veel fall-out kregen….
    _______
    *) Onlangs weer gebleken bij het stopzetten van de bouw een nieuwe (Wylfa) en de planning voor een 2e (Oldbury) kerncentrale in Engeland door Hitachi. Ze konden de businesscase niet rond krijgen ondanks exorbitant grote subsidies zoals:
    – Een garantieprijs van £75/MWh (= 8,6cent/KWu) inflatie gecorrigeerd voor alle geproduceerde stroom gedurende 35jaar
    https://www.politico.eu/article/hitachi-pullout-uk-nuclear-plans-in-tatters/
    – Overheidsgaranties op alle leningen nodig voor de investeringen. Een subsidie ter waarde van ~4cnt/KWhu
    – De aansprakelijkheidssubsidies bij ongelukken (beperking aansprakelijkheid tot lachwekkend laag bedrag), voor de kosten van het kernafval en de afbraakkosten van de kerncentrale. Subsidies ter waarde van ~10cnt/KWu.
    – Het aanbod van UK overheid om een aandeel van 33% in de kerncentrale te nemen…

    Hitachi trok zich terug ondanks dat ze al meer dan twee miljard hadden besteedt aan planning, voorbereiding en bouwklaar maken.
    Eerder had Toshiba (de bouwer van de AP1000 kernreactoren in China en USA) zich al teruggetrokken uit een ander project om een kerncentrale in UK te bouwen.

    **) Historisch gezien is de kans dat een reactor zijn leven eindigt in een ramp met exclusie zones en stralingsdoden ~0,8%.

  6. Antonie Bos schreef:

    Bedankt voor dit kritische artikel van een site waar ik veel respect voor heb. Wat me ook best aan het denken heeft gezet. Het dilemma wat centraal staat is inderdaad dat het al dik over 12 is inmiddels en het huis al flink in brand staat. Maar na het nodige denken en overwegen ben ik toch van mening dat de punten tégen KE in grote lijnen valide blijven. Nog los van het gevaar van de radioactieve straling, één vd grootste bezwaren tegen KE en in dit artikel niet benoemd… Maar op het artikel ingaand:
    A: Moderne KE is vreselijk duur per kWh, hernieuwbaar wordt steeds goedkoper. Ik moet nog zien of een zelfde bedrag aan duurzaam, niet nu al tot een hogere stroomopbrengst leidt dan met KE.En als dat niet nu al zo is, dan over 10 jaar zeker!
    B: Het punt van tijd. Duurzaam energie in grote schaal bijzetten duurt te lang. In ons drukke land wel, maar op wereldschaal zitten we al bijna in exponentiële groei met duurzaam. Wat kan omdat PV en wind industriële massaproducten zijn geworden in een proces van schaalvergroting en optimalisatie. Dat effect zal bij kerncentrales niet optreden. Integendeel, daar duurt juist het bouwen van nieuwe kerncentrale steeds langer…
    C – Er zou niet genoeg duurzaam neergezet kunnen worden om in alle energie te voorzien nodig om fossiel te vervangen. Dat is verdomd moeilijk, zeker. Puur energetisch bekeken is een gebied ter grootte van Frankrijk vol PV in de Sahara genoeg om de wereld van alle energie te voorzien. Die kant gaat het ook op trouwens. De grote klappers met PV en PT worden rond de evenaar gemaakt. En ja, de algehele energie- en warmteconsumptie moet ook omlaag in plaats van omhoog. Ook dat is deel van de energietransitie. En daar is niks mis mee. De mensheid moet echt ook volwassen worden en inzien dat bomen niet tot in de hemel groeien. Net zoals ze de aarde niet totaal moet leegroven.
    En ja, er zal keihard gewerkt moeten worden, en daarin is elke bijdrage in principe welkom. Maar als we mogen kiezen tussen een fles dure wijn van € 63 of 46.000 liter water van €1,35 per 1.000 liter om de brand te blussen, dan is de keuze voor mij duidelijk… 😀

  7. SiKo schreef:

    duur ≠ kostbaar ≠ goedkoop ≠ (on)economisch ≠ zonde

    De vraag op een flesje rode wijn, Bourgogne à €63/fles, een duur blusmiddel is hangt niet af van de beschikbare blusmiddelen…;
    Wijn à €63,=/fles is niet per definitie duur, goedkoop of zelfs maar kostbaar

    Iets is duur (→hard ⇒ moeilijk te nemen/aanvaarden) als het gebruiksdoel het gebruik niet waard is/was…
    en dat dan ook nog eens bezien vanuit het oogpunt van de gebruikers/betalers.

    Iets is kostbaar omdat het ofwel meer kost dan min of meer vergelijkbare zaken…
    danwel, en mogelijk voor gebruikers/(potentiële)kopers nog belangrijker, als het zwaar weegt t.o.v. van andere mogelijk bestedingen.

    Iets is goedkoop als de besteding de zaak ongeacht de prijs (meer dan) waard is geweest.

    Iets is economisch als het gebruik van middelen met name in in financiële zien een verstandige/verantwoorde en mogelijk kostenbesparend (eind)effect heeft op het verloop van handelingen.

    Iets te gebruiken is zonde als je dat vindt…

  8. Lisa schreef:

    Het enige argument dat ik in verhalen over kernenergie steeds mis is het lange termijn perspectief. Het onder de grond stoppen of in de lucht schieten van gevaarlijk kernafval is inherent niet duurzaam. Er is ooit een einde aan waar je het kan laten. Natuurlijk kun je dat ook zeggen over verouderde zonnepanelen en windturbines, want waar laten we die? Maar het recyclen daarvan kan nog worden verbeterd, wie weet zelfs tot volledig circulair hergebruik van materialen. Dat gaat met kernafval niet gebeuren. Kortom: als er weinig voors of tegens zijn mbt kernenergie kijkend naar energie en kosten, dan zou in mijn ogen afval en ruimte een doorslaggevende rol moeten spelen met het oog op duurzaamheid.

  9. Arjen Buikema schreef:

    Als kerncentrales de enige optie zouden zijn, dan duurt het nog minstens 10 jaar voordat die klaar zijn. Dan is inderdaad haast geboden. Maar wat als het anders kan? Met technologie die al op de plank ligt?

    Engeland heeft een, inmiddels vergevorderd, plan om elektriciteit via een HVDC kabel uit Marokko te halen. Het gaat om 3,6 MW, meer dan de energie van twee kerncentrales. Deze kabel levert minstens 19 uur per dag vol vermogen, maar liefst 8% van de Britse energie.
    https://xlinks.co/
    https://en.wikipedia.org/wiki/Xlinks_Morocco%E2%80%93UK_Power_Project

    De kosten zijn minder dan de bouw van twee kerncentrales. Er zijn geen subsidies en de financiering is afkomstig van particuliere investeerders.

    Het weer in Marokko is niet gecorreleerd met de UK waardoor de energie, met name s’avonds en in de winter, een gunstige aanvulling bied. Deze heeft bovendien een beter tarief.

    De kWh prijs heeft bij kerncentrales altijd een stijgende lijn laten zien, terwijl energie uit zon en wind exponentieel blijft dalen. In 2019 was dit al 3x zoveel. Wanneer de kerncentrales klaar zijn is dit mogelijk al een factor 6x.

    Dit project zal profiteren van de opschaling van de vele duizenden km’s aan HVDC uitrol die in de pijplijn staan in Europa, Afrika en Azië.

    De vraag is, wat is een toekomstbestendige oplossing? Het is nu makkelijk om problemen door te schuiven naar toekomstige generaties, ‘wie dan leeft, wie dan zorgt’?

  10. Arjen Buikema schreef:

    Als kerncentrales de enige optie zouden zijn, dan duurt het nog minstens 10 jaar voordat die klaar zijn. Dan is inderdaad haast geboden.
    Maar wat als het anders kan? Wat als in eigen land niet voldoende ruimte is voor duurzame opwekking? Met technologie die al op de plank ligt?

    Engeland heeft een, inmiddels vergevorderd, plan om elektriciteit via een HVDC kabel uit Marokko te halen. Het gaat om een vermogen van 3,6 MW, meer dan het vermogen van twee kerncentrales. Deze kabel levert minstens 19 uur per dag vol vermogen en maar liefst 8% van de Britse energie. Zie Xlinks.

    De kosten zijn minder dan de bouw van twee kerncentrales. Er zijn geen subsidies en de financiering is afkomstig van particuliere investeerders.

    Het weer in Marokko is niet gecorreleerd met de UK waardoor de energie, met name s’avonds en in de winter, een gunstige aanvulling biedt. Deze heeft bovendien een beter tarief.

    De kWh prijs heeft bij kerncentrales altijd een stijgende lijn laten zien, terwijl energie uit zon en wind exponentieel blijft dalen. In 2019 was dit al 3x zoveel. Wanneer de kerncentrales klaar zijn is dit mogelijk al een factor 6x.

    Dit project zal profiteren van de opschaling van de vele duizenden km’s aan HVDC uitrol die in de pijplijn staan in Europa, Afrika en Azië.

    De vraag is, wat is een toekomstbestendige oplossing? Het is nu makkelijk om problemen door te schuiven naar toekomstige generaties, ‘wie dan leeft, wie dan zorgt’?

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.