Ooit ga je van windmolens houden, schaam je er niet voor
De VVD-campagneslogan voor de gemeenteraadsverkiezingen 2022 klopt. Elke gemeente blijft goed, en wordt beter. Geen gemeente wordt beter zonder verandering. Verandering brengt vaak wat moois. Maar spannend is het altijd.
Eind vorige eeuw begon bij Enschede de bouw van 2 nieuwe woonwijken. Om deze wijken bereikbaar te maken, was ook een busbaan nodig. Die busbaan was gepland dwars door een veldje gras achter mijn ouderlijk huis.
Dat veldje was ons speelterrein. Met een groep jongens uit de buurt maakte ik een spandoek om te protesteren tegen de busbaan. Geen van ons had de lokale krant gebeld, maar die kwam wel. Mogelijk was dit kinderprotest wat gestuurd door onze ouders. Mogelijk maakten zij zich meer zorgen over de waarde van de woningen dan over ons speelterrein.
Ondanks ons protest kwam de busbaan er toch. Gelukkig voor de bewoners van de nieuwe wijken. En ook voor mij. Ik maak er nu met veel plezier gebruik van als ik bij mijn ouders op bezoek ga. Kinderen die nu zo oud zijn als ik toen, zie ik dan vanuit de bus plezier maken op het speelveldje. En met de woningwaarde is het ook echt goed gekomen.
De publieke ruimte verandert, maar nooit zonder aankondiging
Voordat wij op de hoogte waren van het plan voor de busbaan, was er achter de schermen al hard gewerkt aan verschillende varianten om de nieuwe wijken veilig en efficiënt te ontsluiten. De volgens de ambtenaren, adviseurs en politici beste oplossing werd voorgelegd aan de huidige omwonenden. De buurt had alsnog bezwaren. En die zijn netjes behandeld.
Het aantal bussen per uur ging daarop – als ik mij goed herinner – iets omlaag. Iets minder ideaal voor de gebruikers van de nieuwe busbaan. Iets rustiger voor de huidige bewoners. Prima compromis.
Het lijkt mij sterk dat ik de enige ben die ooit protesteerde tegen een ontwikkeling die mij later ontzettend meeviel. Het is hoe we de dingen doen in Nederland. Over elke busbaan, elke vuilcontainer, elk datacenter en elke dijkverzwaring is vaak al jaren nagedacht voordat het grote publiek iets over de plannen verneemt. Vervolgens krijgen omwonenden en andere belanghebbenden de tijd en ruimte om bezwaar te maken. En bezwaren zijn er eigenlijk altijd. En die worden gehoord.
Gegronde bezwaren leiden tot wijzigingen. Soms betekent dat het einde van een project. Daar is Nederland rechtstaat genoeg voor. Meestal is na gegronde bezwaren echter een compromis mogelijk. En vaak kunnen ook de grootste tegenstanders uiteindelijk met dat compromis leven. Vaak erkennen we later dat de gerealiseerde verandering in onze omgeving inderdaad welkom was. Weerstand als eerste reactie tegen verandering is niet gek. Diezelfde verandering daarna omarmen evenmin.
Voor de 3e keer in 12 jaar naar de stembus voor of tegen een windpark?
De zorgvuldigheid die we in Nederland in ruimtelijke processen kennen, maakt dat we als het goed is nooit overvallen raken door ontwikkelingen in onze omgeving. Het maakt ook dat elke verandering waar we wél naar uitkijken, meer tijd vergt dan we zouden willen. Want er is altijd wel iemand met een bezwaar. En elk bezwaar moet zorgvuldig behandeld worden.
In Nederland werken vele gemeenten, energiecoöperaties en energiebedrijven al jaren aan plannen voor verschillende windparken. Zeker zoveel buurtcomités, vastgoedontwikkelaars en natuurverenigingen maken al jaren stevig bezwaar tegen dezelfde plannen.
In veel gemeenten is windenergie deze week opnieuw een groot thema bij de gemeenteraadsverkiezingen. Daar laten bewoners zich verleiden om, misschien al voor de derde gemeenteraadsverkiezingen op rij, de stem te bepalen op basis van de partij die net als hen vóór of juist tegen het windpark is. Terwijl het wel of niet bouwen van een windpark in geen enkele gemeente het belangrijkste politieke vraagstuk voor de komende raadsperiode kan zijn. Zeker niet 3 raadsperiodes op rij.
Horizonvervuiling is in the eye of the beholder
In een aantal gemeenten werd de afgelopen jaren wel een compromis gevonden. Daar staan nu, op gepaste afstand maar nog steeds in het zicht van bezwaarmakers, windturbines rustig elektriciteit te produceren. Net wat minder dan beoogd door de plannenmakers, dat wel. Daar zijn veel omwonenden vermoedelijk al gewend aan het nieuwe uitzicht.
Het is gissen of er al tegenstanders, net als ik bij de busbaan, 180 graden van standpunt zijn gewisseld. Voordelen zien bij zaken die niet meer veranderen is in ieder geval ook menselijk. En boos blijven is voor niemand gezond.
En er is veel aan windturbines te waarderen. Een moderne windturbine spaart wekelijks 3 vrachtwagens steenkool uit, of 1,5 miljoen kuub aardgas. Zo snel de buurt overschakelt op elektrisch rijden, is één windturbine genoeg om zeker 5.000 auto’s bij gemiddeld gebruik liefst 25 jaar van schone energie te voorzien. Als ik in de planfase weerstand had tegen een windpark, zou ik mijzelf met dergelijke cijfers prima kunnen overtuigen dat het toch wel goed is dat die turbine er nu staat.
Als ik 4 jaar geleden gestemd had op een partij die eigenlijk niet bij mij past, enkel en alleen omdat deze partij net als ik tegen het windpark was, zou ik dat nu inmiddels waarschijnlijk wat naïef vinden. Ook mét het windpark bleef mijn gemeente tenslotte goed. En dankzij dat windpark werd de gemeente en ook de hele wereld een beetje beter. Gaaf, bij nader inzien.
Imagecredit: Eigen foto.
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
