Groene waterstofbrood vanaf volgend jaar in Noorse supermarkten
Kunstmestproducent Yara, supermarktketen Reitan , meelproducent Norgesmøllene en boerencoöperatie Felleskjøpet Agri, alle 4 gevestigd in Noorwegen, slaan de handen in een voor brood geproduceerd met duurzame kunstmest.
“Het voedselsysteem veroorzaakt een derde van de mondiale uitstoot. Met een groeiende bevolking moeten we meer voedsel op een duurzame manier produceren”, zegt Svein Tore Holsether, CEO van Yara.
De kunstmestproducent heeft in 2023 een bescheiden electrolyser in gebruik genomen. De installatie van 24 megawatt is meteen een van de grootste operationele electrolysers in Europa en draait op waterkracht. Yara kan dus daadwerkelijk al een beetje kunstmest maken met groene waterstof.
Betaalbaar duurder voor consument en tot 30% minder CO2-uitstoot
De productiekosten voor hernieuwbare waterstof liggen vooralsnog aanmerkelijk hoger dan voor de fossiele variant. In het verleden is daarom geprobeerd om waterstof te introduceren in sectoren waar consumenten bereid en gewend zijn om goed geld te betalen, zoals duurzamere brandstoffen voor auto’s. Inmiddels is gebleken dat niemand een waterstofauto nodig heeft, en dus ook vrijwel niemand bereid is om overdreven bedragen te betalen voor een tank groene waterstof.
Brood heeft wel iedereen nodig, en de kosten gerelateerd aan kunstmest zijn per brood gering. Als de kosten van kunstmest verdubbelen of verdrievoudigen heeft dat voor de individuele boer een grote impact. Als de graanteler deze kosten door kan berekenen, is de consument aan de kassa echter maar 3 of 4% duurder uit. Dat is te overzien.
De voorgenomen ketensamenwerking maakt dat de individuele telers de investering in duurzamere en duurdere kunstmest zonder al te grote risico’s kunnen doen, zodat supermarktklanten die dat willen daadwerkelijk kunnen bijdragen aan de verduurzaming van waterstof en de voedselketen. In eerste instantie zullen boeren aangesloten bij het coöperatief Felleskjøpet Agri haver verbouwen met de groene kunstmest. Yara heeft berekend dat de broeikasgasuitstoot voor deze haver 25 tot 30% lager ligt dan voor hetzelfde graan geteeld met kunstmest gemaakt met aardgas.
Bron: Yara, Hydrogen Insight / Imagecredit: Wesual Click, via Unsplash Public Domain
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Wat is er groen aan kunstmest? De energiebron waarmee de waterstof gemaakt wordt mag dan wellicht groener worden, maar kunstmest blijft kunstmest en is allesbehalve groen.
Precies zoals Yara (Norsk Hydro) ooit begonnen is in Rjukan in de jaren 0 van de 20e eeuw. Pas in de jaren zestig van de 20e eeuw zijn ze op fossiel oversgeschakeld voor de productie van kunstmest omdat dit goedkoper werd (aldus Wiki). Vorig jaar tijdens vakantie nog op bezoek geweest in het museum daar (Vemork).