Skiën en klimmen op ‘schone’ afvalverbrander Kopenhagen
In het havengebied van Kopenhagen opent in 2017 een bijzondere afvalverbrandingsinstallatie. Hij produceert warmte en elektriciteit met een hoog rendement én heeft een heel skigebied op het dak. Maar het blijft afvalverbrander.
In het oosten van Kopenhagen nadert de Copenhill-energiecentrale zijn oplevering. Dankzij grondige rookgasbehandeling is de installatie zo schoon dat hij midden in de Deense hoofdstad mag draaien.
Vanaf 2017 verwerkt de centrale jaarlijks 400.000 afval tot elektriciteit en warmte. Bouwers B&W Vølund en Ramboll claimen een efficiëntie van liefst 107 procent. Krap een derde daarvan is elektriciteit, genoeg voor 62.500 huishoudens. De rest van de energie gaat direct het lokale warmtenet in. Zonder grote verliezen levert de centrale warmte aan 160.000 woningen.
De warmtekrachtkoppeling behaalt zijn hoge rendement dankzij condensatie van damp in het rookgas, net als een HR-ketel. Jaarlijks wint Copenhill 100.000 kuub water terug. De centrale speelt bovendien goed in op het grote aanbod aan windstroom in Denemarken. Afhankelijk van de actuele behoefte aan elektriciteit genereren de turbines 0 tot 60 megawatt. Daarbij verschuift het thermisch vermogen tussen de 150 en 250 megawatt.
Stadsskigebied in klimaatneutraal Kopenhagen
Dat de centrale midden in het stedelijk gebied ligt, maakt niet alleen de distributie van de restwarmte efficiënter. Ook de afvaltrucks maken door de gunstige ligging minder overbodige kilometers. Het project staat centraal in het streven van Kopenhagen om in 2025 klimaatneutraal te zijn, als eerste hoofdstad ter wereld. De centrale ligging maakt verder dat de centrale vanuit grote delen van Kopenhagen te zien is. Om het project in de stad in te bedden schreef Kopenhagen voor het Amager Resource Centre een internationale ontwerpcompetitie uit.
Het winnende architectenbureau, het gerenommeerde Deense BIG, koos niet voor een onopvallend gebouw maar kwam juist met een strakke behuizing voor de verbrandingsovens en rookgasinstallaties. Op het hoogste punt torent de centrale 80 meter boven de haven uit. Vanaf daar loopt het gebouw in een zigzag schuin af. Daarin schuilt de grote kracht van het ontwerp: BIG maakt van de afvalcentrale tegelijkertijd ook een park, klimwand én een skigebied. Skiers en snowboarders kunnen het hele jaar door terecht op de borstelbaan op het dak. Vrij geniaal.
Recreatie bovenop een modern museumstuk?
Met de briljante dubbelfunctie, moderne rookgasbehandeling en ultra-efficiënte energieterugwinning is er nergens een aantrekkelijkere afvalverbrander te vinden. Maar het is en blijft een verbrandingsoven.
Net zoals het begin deze eeuw nog verstandig leek om oude kolencentrales te vervangen door moderne efficiënte exemplaren, is ook het denken over afval sterk veranderd. Toen BIG in 2011 de ontwerpcompetitie won, klonk ‘dubbel zo efficiënt als de centrale die hij vervangt’ nog fantastisch. Inmiddels is de circulaire economie het hoogst haalbare. Energiewinning uit troep is daarin alleen acceptabel als hoogwaardiger hergebruik echt niet meer mogelijk is.
Copenhill wint alleen metalen terug uit het gemengde afval. De rest van de as uit de verbrandingsovens is hooguit bruikbaar als wegverharding. Sorteren van afval aan de bron, door bedrijven en huishoudens, of met machines bij de afval-inzamelaar is inmiddels meer norm dan uitzondering. Het gaat zelfs zo goed dat afvalverbrandingsinstallaties rechtszaken aanspannen tegen gemeentes die de beloofde ‘brandstof’ niet leveren. Andere bestaande installaties importeren inmiddels afval uit Italië en Groot-Brittannië of graven oude stortplaatsen af om de verbrandingsovens maar draaiende te houden.
In die oververzadigde markt moet ook Copenhill vanaf komend jaar op zoek naar zijn bestaansrecht. Misschien dat de afvalovens op termijn zijn te vervangen door een enzymreactor van het Deense energiebedrijf Dong. Die lost al het organische materiaal in het restafval op om er biogas van te maken. Plastic, textiel, glas en metalen blijven dan behouden voor hergebruik. Met een echt moderne installatie onder het dak kan de fantastische skihelling ook veel langer mee.
Bron: MBS Naturstromspeicher, Ingenieur.de / Imagecredit: MBS Naturstromspeicher
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
