Nee, je hebt geen thuisaccu nodig. En al helemaal geen subsidie

LG

Na waterstof en kernenergie is nu de thuisaccu uitverkoren als ideale transitieoplossing zonder enige nadelen. Lyrische netbeheerders, politici, spullenverkopers en rapportenmakers brengen de blijde boodschap collectief onder de aandacht.

Grote daken vangen veel zon

De salderingsregeling voor zonnepanelen suggereert dat het elektriciteitsnet een oneindig grote en volledig verliesvrije gratis accu is. Politici hebben verzuimd de lucratieve salderingsregeling tijdig af te schaffen.

Zonnige middagen zijn typisch niet de momenten dat huishoudens veel elektriciteit gebruiken. De meeste zonnestroom gaat juist dan direct het net op. Politici hebben verzuimd netbeheerders op te dragen het elektriciteitsnet daarvoor geschikt te maken. Het bestaande net kan de groeiende piek zonnestroom nu niet overal meer op elke prachtige zomerdag aan.

Geconfronteerd met uitvallende omvormers en een gierend tekort aan mankracht bij netbeheerders moet er iets gebeuren. Gelukkig is daar de thuisaccu. Na pleidooien van netbeheerders, installateurs en verkopers om accu’s te subsidiëren, hapten VVD en ChristenUnie vorige week toe met een voorstel om huishoudens 30% van de aanschaf cadeau te doen.


Als het elektriciteitsnet niet meer als accu werkt, dan maar een echte

Goed denkbaar is dat zonnestroomproblemen vooralsnog vooral optreden in wijken met vrij grote koopwoningen, met bewoners met een vrij fors elektriciteitsverbruik. Bewoners die in het verleden met teveel subsidie een flink aantal zonnepanelen hebben geplaatst. Enige overlap met de traditionele achterban van VVD en ChristenUnie valt niet uit te sluiten.

Verkiezingscadeautje

“Ons doel is dat de komende drie jaar 100.000 huishoudens kiezen voor een thuis- en buurtbatterij”, zegt Pieter Grinwis, kamerlid voor de ChristenUnie.

Een beetje thuisaccu kost inclusief installatie zo €10.000. De voorgestelde nieuwe subsidie kan dus zo’n €3.000 per huishouden bedragen. Uitgaande van de beoogde 100.000 huishoudens is dat bij elkaar €300 mln. De kans dat deze miljoenen belanden bij de huishoudens die bij de huidige energieprijzen steun nodig hebben om rond te komen, is gering.


Bron: Alliander

Non-oplossing voor een niet bestaand probleem

Als gesubsidieerde thuisaccu’s heel veel extra zonnedaken mogelijk zouden maken, dan zou het te billijken zijn dat de beoogde thuisaccu-subsidie vooral neerslaat bij welgestelde huiseigenaren. Maar de thuisaccu zal de Nederlandse elektriciteitsproductie niet vergroenen. Integendeel.

Een zonnepaneel in Nederland haalt maar enkele tientallen uren per jaar zijn maximale vermogen, zie grafiek*. Dit zijn de middagen dat in wijken met veel zonnepanelen mogelijk een paar kilowattuur verloren gaat. Alleen dit deel van de opwek kunnen thuisaccu’s ‘redden’, de overige ±98% van de jaarproductie vindt ook zonder thuisaccu direct een verbruiker.

De beperkte hoeveelheid zonnestroom die een thuisaccu zo alsnog bruikbaar maakt, is bij lange na niet genoeg om de CO2-uitstoot in de productie van de accu te compenseren. En zeker niet genoeg om €300 mln subsidie te verantwoorden. Gegeven dat de salderingsregeling ooit echt eens afgebouwd wordt, helpt een gesubsidieerde thuisaccu de eigenaar eerst en vooral met het ontwijken van energiebelasting.


*Hoewel ook Alliander nu op de trom slaat voor thuisaccu-subsidie, weet deze netbeheerder dondersgoed dat aftoppen de logische oplossing voor incidentele probleempiekjes zonnestroom is. Op deze pagina legt Alliander de voordelen van peakshaving goed uit. 


De thuisaccu-subsidie kan netproblemen evengoed verergeren

Met alleen laden op de pieken zonnestroom van het eigen dak is de accu het overgrote deel van het jaar werkloos. Om toch een beetje nut uit de dure en ruimtevretende accu te halen, zullen huishoudens proberen ook op minder zonnige dagen iets te verdienen met de accu. Dat kan door zelfstandig te handelen, of door gespecialiseerde bedrijfjes in te schakelen.

Extra vraag in de wijk

Als elektriciteit goedkoop is, bijvoorbeeld omdat het hard waait op de Noordzee, zullen thuisaccu’s dan juist collectief stroom de wijk in trekken.

Een beetje thuisaccu kan laden met een vermogen van 5 kilowatt. Het zit er bovendien dik in dat elektrische auto’s, warmtepompen en warmwaterboilers ook op dergelijke prijzen gaan handelen. De problematische piek aan zonnestroom die dankzij de salderingssubsidie nu af en toe het elektriciteitsnet lokaal overbelast, kan wel eens verbleken bij de gecombineerde vraag naar goedkope windstroom in de wijk de komende jaren. Daarvoor zal dan alsnog netverzwaring nodig zijn.

Er zijn zeker maatregelen denkbaar die dit scenario beheersen, maar die maatregelen zijn beter te implementeren op accu’s die niet achter de voordeur van 100.000 huishoudens staan. Uitsparen van €300 mln aan geefgeld voor overbodige thuisaccu’s is met afstand de meest kosteneffectieve maatregel om problemen met accu’s achter de voordeur te voorkomen.


Voor de zekerheid: Accu’s zijn van grote waarde in de energietransitie, nu al in elektrische (vracht)auto’s en bussen, in binnenvaartschepen en bouwmachines. En ook al in zonnige regio’s waar vrijwel elke middag een piek zonnestroom op te slaan valt. Nederland is afgezien van enkele overzeese gemeenten niet zo’n zonnig land. Met wind, zon en kernenergie bij elkaar ontstaan ook in Nederland desondanks geleidelijk kansen om accu’s zinvol in te zetten. Ook dan is accu’s verspreiden over Nederlandse woningen geen goed idee. Dat is het in België en Duitsland ook niet, ook al doen ze dat daar al jaren.


Toevoegingen 24 februari 2022
  • Wat dan wel met overschotten? De meest gestelde vraag naar aanleiding van dit artikel is wat ik dan wel als oplossing zie voor overschotten zonnestroom in de wijk. Nogmaals: deze overschotten zijn voor mij geen probleem. En zeker geen probleem dat groot genoeg is om een oplossing te zoeken. Geen zonnestroom opwekken op die paar middagen in het jaar dat niemand behoefte heeft aan nog meer zonnestroom is de oplossing;
  • Thuisaccu’s doen vooral wat in de herfst en de lente. Cilou Bertin rekende al in 2018 uitgebreid aan een thuisaccu voor haar eigen situatie. De elektriciteitsprijs is sindsdien sterk opgelopen maar de belangrijkste bevinding blijft staan: een thuisaccu die alleen laadt op zonnestroom van het eigen dak is de hele winter leeg en vrijwel de hele zomer vol voor de middagpiek. Vooral in de herfst en de lente verhoogt de accu het eigenverbruik, maar in de herfst en de lente is er geen probleem op het elektriciteitsnet in de wijk;
  • De CO2-footprint van een thuisaccu. In het stuk hierboven stel ik dat de productie, installatie en recycling van een thuisaccu gepaard gaat met meer CO2-uitstoot dan de thuisaccu gedurende zijn levensduur als zonnestroompiekoplossing kan voorkomen, zonder de CO2-footprint van de accu zelf te noemen. In een eerder artikel, waar ik ook hierboven naar verwijs, nam ik op basis van studies voor accu’s in elektrische auto’s aan dat er zo’n 100 kilo CO2 uitstoot vrij komt over de levensduur van 1 kilowattuur (kWh) aan opslagaccucapaciteit, of zo’n 1.500 kilo voor een thuisaccu van zeg 15 kWh. Per verloren kilowattuur zonnestroom van het dak rekende ik 0,4 kg CO2, ervan uitgaande dat een gascentrale in plaats van het zonnepaneel de elektriciteit levert. Omdat er jaarlijks maar enkele tientallen kWh zonnestroom op pieken verloren gaan, komt dat niet bij elkaar. Over de aannames valt natuurlijk de discussiëren; de productie van accu’s zal de komende jaren zeker schoner zijn. Dat geldt echter ook voor de productie van elektriciteit waarmee je de verloren zonnestroom verrekent.
  • Technisch kan veel. In een aantal reacties stellen lezers dat ik te negatief ben over thuisaccu’s, omdat je wel degelijk programma’s kunt instellen waarmee thuisaccu’s zowel in de winter als de zomer bijdragen aan het ontlasten van het elektriciteitsnet. let wel; In dit artikel stel ik niet dat een thuisaccu dat niet kan. Een thuisaccu kun je net als elke accu uiteenlopende opdrachten meegeven. Ik stel slechts dat ik het onwaarschijnlijk acht dat een thuisaccu achter de voordeur bij huishoudens een programma draait dat gunstiger is voor de maatschappij dan voor de eigenaar van de accu. Niemand heeft mij aannemelijk kunnen maken dat ik op dat vlak pessimistischer ben dan passend is. Ik schreef dit stuk in reactie op de eenzijdig enthousiaste lobby vóór subsidie op thuisaccu’s. Vooralsnog blijf ik bij mijn standpunt dat een subsidie op thuisaccu’s niet doelmatig is.

Imagecredit: LG

Thijs ten Brinck

Dit vind je misschien ook leuk...

31 reacties

  1. Mark schreef:

    Economie cq. prijsdynamiek speelt hier mogelijk veel zwaarder. Ver voordat omvormer afgeschakeld wordt zijn de electriciteitsprijzen al heel laag. ’s ochtends, ’s avonds, buiten zonpiek zijn ze alweer hoog. Opslag kan dan interessant worden …. eventueel in combinatie met een lagere aansluitwaarde op het net wat erg kostbaar is/wordt of gewoon niet beschikbaar is.

    Voor de wat grotere tijdsperioden (zomer/winter) geldt eigenlijk hetzelfde. Productie van zonnedaken in de zomer kun je nu door ‘sladeren’ wegstrepen met piekgebruik van je warmtepomp in de winter. Na afbouw krijg je vrijwel niets voor je elektriciteit in de zomer en betaal je de hoofdprijs in de winter.

    Salderen heeft goed gedaan om zonnepanelen te stimuleren in de begin fase. Op dit moment is het een ‘discriminator’ voor concepten om energie op te slaan. Helaas is dit niet gratis en juist voor electronen erg beperkend en duur …

    • Rene schreef:

      Beste Thijs,

      Uw gedachte is goed en kan u goed volgen maar u moet groter denken, accu’s zorgen ervoor dat we meer schone energie kunnen produceren zonder net overbelasting en we gebruiken zonnestroom als de zon onder is, hierdoor zijn minder brandstoffen nodig.

      Overmatige schone energie die mensen opslaan (accus) omdat het goedkoper is is goed omdat we anders de windmolens moeten uitzetten en energie verloren gaat ook hiervoor moeten we op een ander tijdstip brandstoffen gebruiken.

      Accu’s gaan voor een beter stabieler netwerk zorgen ik denk aan een win win situatie.

  2. ruud jansen schreef:

    Opwekken en verbruik zijn voor huishoudens in tegen fase. Een accu moet voor een huishouden zeer groot zijn om in de zomer energie op te slaan die in de winter gebruikt kan worden. Beter is het om accu’s op wijk NIVO met te zetten door de netbeheerder. En om het overschot anders in te zetten… B.v. water stof productie.

  3. Nico Janssen schreef:

    Volgens mij zou de discussie niet moeten zijn of thuisaccu’s wel of niet gewenst zijn, maar of subsidie op thuisaccu’s gewenst is. Volgens mij is met dit artikel (weer) ondubbelzinnig duidelijk gemaakt dat subsidie ongewenst is en dat het salderen zo snel mogelijk afgebouwd moet worden. Dat staat los van (mijn overtuiging) dat thuisaccu’s of buurtbatterijen juist heel gewenst zijn, niet alleen door peakshaving voor de extreme zonopwekuren, om de piekbelasting te kunnen mitigeren, maar ook om de financiële businesscase bij (particuliere) huishoudens te verbeteren door verhogen thuisgebruik en verlagen aansluitwaarde. Heel handig met ook de piek van het inductiekoken en thuisladen in het vizier.

    • André schreef:

      Dit is precies de reden waarom ik er eentje heb, om tijdens het inductiekoken ook de oven aan te kunnen hebben. Deze woning heeft namelijk maar 1x 16A als hoofdzekering.

  4. Pieter schreef:

    Beter dan een niet renderende thuis accu, zou het zijn om het mogelijk te maken dat de accu van een EV ’s gebruikt wordt. Dan kan je het overschot ’s nachts gebruiken om het huis mee te voeden.
    Overdag, als je thuis werkt, wordt hij weer door de zon gevuld.

    • Hans schreef:

      Zou inderdaad een goed idee kunnen zijn, weet alleen niet in welke mate de accu van de auto hieronder gaat lijden. Hoeveel laadcycli gaat een accu mee? Er zitten immers 365 dagen in een jaar en stel dat je 200 dagen per jaar de accu gebruikt voor huisgebruik i.p.v. autorijden dan is dit mogelijk een behoorlijke aanslag op het gebruikspotentieel en de kosten van de auto.

  5. CuraCars schreef:

    Ik vrees dat zodra er een subsidie komt op thuisbatterijen een prijsstijging van die batterijen komt waardoor de subsidie uiteindelijk niks opleverd.
    Ik denk dat buurtbatterijen een betere oplossing zijn. Voor zonnenparken zou ze eventueel verplicht kunnen worden om batterijen er naast te zetten.

  6. Nynke schreef:

    Bedankt voor dit artikel. Ik zou bij: “De beperkte hoeveelheid zonnestroom die een thuisaccu zo alsnog bruikbaar maakt, is bij lange na niet genoeg om de CO2-uitstoot in de productie van de accu te compenseren.”…. graag willen lezen wat de CO2-footprint is van zo’n accu. Heb je daar meer informatie over?

    • Filip De Clercq schreef:

      Hangt af van het soort accu. En niet enkel de productie heeft een footprint. Ook de recyclage laat zijn sporen na. Zoutwateraccus zijn volgens mij het minst vervuilend. Zowel in productie als bij recyclage.
      Maar zelfs zonder zonnepanelen is een accu nuttig. Stroom inslaan als het goedkoop is om te verbruiken als de prijs duurder is.Snap dus ook het artikel niet zo goed.

  7. Sander schreef:

    Zonnepanelen in NL zitten zo’n 10% van de tijd van het jaar op nominaal/maximaal vermogen. Dat zijn best nog veel uren! De energie van die zonnepanelen kan je zonder accu maar voor pakweg 35% direct zelf gebruiken zonder hem het net op te sturen. Daarmee belasten we het net als particulier dus aanzienlijk en als eigenaar van een zonnepark zonder eigen gebruik helemaal. Het ligt verder aan het gebruik en de grootte van de batterij in relatie tot de capaciteit van de panelen of hij je piek het net op weg kan nemen.

  8. Leon Nelen schreef:

    Ook een beetje vreemd dat op zonnige doordeweekse dagen de kosten van stroomverbruik (en teruglevering gezien vanuit de energieleverancier) nog altijd het duurste is. Dus je gaat (voor 90 % van de momenten dat op zonnige dagen het net in de wijk niet vol is, uiteraard) overdag dure stroom opslaan om te gaan verbruiken wanneer de stroom het goedkoopst is.

  9. Leon Nelen schreef:

    Er zou een verdeelsleutel moeten komen voor wie tijdens zonnige (niet al te warme) zomerdagen ’s middags wel PV stroom op het net kunnen blijven leveren. Zoals diegenen die hun panelen reeds op ‘peakshaving’ hebben liggen. Dus als je al (iets) minder opbrengst hebt door dat je panelen op het westen of op het oosten liggen. Of op het zuiden in een stijle hoek.

  10. Elja Trum schreef:

    Milieutechnisch zou een thuisaccu dus wel interessant kunnen zijn als de batterijen hergebruikt zijn uit een elektrische auto. Door het gebruik van de accu’s in de auto is de CO2 voor de productie na een jaartje of twee rondrijden terugverdient.

    Als de accu’s niet goed genoeg meer zijn voor een auto, dan zouden ze wel goed ingezet kunnen worden als thuisaccu.

  11. Hans schreef:

    Na analyse van het energieverbruik in mijn woning (zonnepanelen, warmtepomp, inverter die geschikt is voor de directe koppeling van een accu), wil ik een kanttekening bij deze publicatie plaatsen.
    Zodra de salderingsregeling geheel of gedeeltelijk is afgebouwd ontstaat er een situatie waarbij ik minimaal van februari tot oktober bijna iedere dag meer dan 5 kWh per dag teruglever aan en afneem van het net. Dit biedt mits niet te groot gekozen en tegen een fatsoenlijke prijs geleverd een model waarin het mogelijk is wat onafhankelijker van het net te worden.
    Het probleem dat seizoensopslag voor een individu niet of nauwelijks haalbaar is, staat hier buiten.

  12. Bram Boot schreef:

    Ik zit al jaren te denken of het een optie zou zijn om opslag per wijk of huizenblok te realiseren om het net te ontlasten.

    Wat is jullie idee hierover?

  13. Arne Oostveen schreef:

    Inderdaad, de paar uur dat er overschotten zijn gewoon niets mee doen is voorlopige het meest milieuvriendelijke. Vreemd is dat er niet meer aandacht besteedt wordt aan het verbruiken van stroom op het moment dat er een hoog aanbod is, dus overdag je wasmachine aan of tussen de middag warm eten en dat soort simpele dingen! Kost niets en probleem opgelost.

  14. Kees Graswinckel schreef:

    Een thuisaccu kan mogelijk 12KWH opslaan. Dat is de produktie van 1 dag zonneenergie van mijn panelen. Die zou je in de herfst willen gebruiken. Dat is dus maar 1 dag gebruik. Een thuisaccu is dus een onzinnig apparaat. Alleen als je de stroom van overdag in de avond nodig hebt. In de zomer is er alleen bv. een airco of een autoaccu om de stroom te leveren.
    12KWH opslag gaat nergens over.

  15. Reinder schreef:

    Salderen is geen subsidie en zorgt er alleen voor dat de overheid ODE, energiebelasting en BTW ontvangt over stroom die ik aan b.v. de buren lever.
    Maar de buren ontvangen ook geen BTW als ik hen appels en peren uit mijn tuin verkoop. Subsidieregelingen waren te verwaarlozen en in enkele dagen leeg. Van teveel subsidie voor zonnepanelen is dus geen sprake.
    Er gaan miljarden naar fossiele energie, mogen wij dan een beetje voor groene?
    Salderen afschaffen zal mensen belemmeren meer panelen te kopen dan voor eigen gebruik of ze helemaal niet kopen. Bezitters van zonnepanelen moeten geen stroom leveren aan de buren, maar zelf gebruiken en de buren moeten maar stroom van de Noordzee. Salderen afschaffen om het aantal zonnepanelen te verminderen om het netwerk te ontzien? Nee, het piekvermogen van omvormers beperken heeft meer zin. Elke kWh is in 98% van harte welkom en zal de stroomprijs drukken. Er is geen overstimulatie van zonnepanelen op daken van burgers. Er is wel overstimulatie van zonneparken en datacentra

  16. Reinder schreef:

    Ik denk dat warmtepompen en elektrische auto’s die zoveel subsidie krijgen voor meer problemen gaan zorgen. Wat gebeurt er als Nederland in de winter thuiskomt en de auto aan de lader doet en de warmtepomp aanzet?
    Helemaal als we, dus ook de industrie straks van het gas af zijn en aan de stroom hangen. Dan moet de overheid juist stimuleren dat de burgers hun dak helemaal vol leggen met panelen en de overproductie niet zelf gaan verspillen omdat die toch niets opbrengt. Elke kWh moet welkom zijn om de prijs te drukken. Dat is goed voor de mensen met warmtepompen en elektrische auto’s, maar ook voor de gewone burger. Salderen afschaffen om minder zonnepanelen te krijgen is een grote fout.

    • Walter schreef:

      Helemaal mee eens. Het is ook een grote fout alles in geld uit te drukken. Alsof een uitgespaarde kilo co2 rond de middag minder waard of zelfs niets waard is. Ook op die uren staan er nog steeds heel wat centrales co2 uit te braken. Hoe meer panelen op de daken hoe beter. Produceren waar het verbruik is. Beter dan zonnevelden die vruchtbare landbouwgrond bezetten en het lokale klimaat verpesten. Erger dan verstedelijking. Heel goed als huishoudens onafhankelijker worden van alle aan het buitenland verprutste energiebedrijven en zonnevelden cowboys. Al ons geld verdwijnt in de zakken van buitenlandse partijen. Hoe eerder ik los kan daarvan hoe liever het mij is. En voor de wintermaanden ga ik zelf wel waterstof produceren en met een brandstofcel combineren waarvan ik ook de restwarmte nog zelf kan gebruiken. Beter dan energie verslindende fossiel of hout gestookte warmtenetten. 365 dagen per jaar warmte leveren tov de hr cv ketel die slechts draait op momenten dat het nodig is. Dat hoef je niet eens uit te rekenen dat dat krankzinnig is.

  17. Peter schreef:

    Liever een wijkaccu. Er zijn al accu’s die een grote capaciteit van 1 mwh en groter hebben. Combineer dit met kleine windturbines en pv en een wijk kan zelf voorzienend zijn. Er zijn al windturbines die 30 kwh per dag kunnen leveren, een levensduur hebben van 60-100 jaar, windsnelheden tot 60 m/s aan kunnen, nagenoeg geen lawaai maken en onderhoud nodig hebben.
    Wanneer de energie opgewekt in de wijk blijft kan de kwh prijs naar beneden. Er is 1 maar aan dit systeem, alleen de burgers profiteren hier optimaal van en dat is niet gewenst.

  18. Frederik schreef:

    Belangrijk is ook het rendement van de thuisaccu in acht te nemen. Voor de betere systemen zit dit rond 85%-90%. Dit wil zeggen dat voor elke 10 kWh aan opgeslagen zonnestroom er 1 kWh verloren gaat.
    Verder kan ik nog aanvullen dat de regulator (in Nederland ACM) ervoor moet waken dat de netbeheerders een voldoende sterk net voorzien. De regulator werkt onafhankelijk van de politiek (of zou dat toch moeten).

  19. Peter schreef:

    Even voor de goede orde. Wij zijn gasloos!.
    Netstroom is zoals menigeen ondervind hardstikke duur!.
    Mijn zonnestroom zeker zomers niks waard. Daarom prop ik overdag mijn 5kwH accu(tje) gratis vol om s’nachts geen dure netstroom te kopen. Kosten accu 4000 euro. Daardoor gebruiken wij ruim 8 maanden geen dure netstroom!.

    Rendement of terugverdientijd…
    Kort genoeg, rekent u maar uit!.

    Subsidies zijn helemaal niet nodig

  20. Bas Pronk schreef:

    Voor een zonnepanelen project met 42 zonnepanelen (sportvereniging) ook de aanschaf van een batterij meegenomen in de berekeningen. Berekeningen gemaakt in excel met als parameters:
    – opwekking per dag, uitgesplitst naar maand
    – eigen verbruik per dag, uitgesplitst naar maand: tijdens daglicht / buiten daglicht. Op deze manier per dag uitgesplitst naar maand volgende te berekenen: rechtstreeks verbruik / verbruik via batterij / verbruik van net / teruglevering aan net
    – saldeer percentage per jaar
    – geen batterij, batterij 10 kWh €6000, batterij 20 kWh €12000

    Met de saldeer regeling leverde de batterijen geen financieel voordeel op, integendeel.
    Scenario’s zonder saldeer regeling of met batterij subsidie niet doorgerekend.

  21. Henk Bosma-Gelderman schreef:

    Per huishouden een accu lijkt mij ook weer tot andere problemen leiden. Maar meer buurtgewijs extra opslagcapaciteit lijkt mij zeker helpend. Benieuwd of Thijs hier ook positiever over kan zijn dan de thuisaccu…

  22. Gerrit schreef:

    Gewoon de Nikola Tesla energie weer inschakelen.

  23. De Pauw Andre schreef:

    In België krijt men geen vergoeding voor wat men op het net zet!

  24. Déde schreef:

    In België is een firma die een computertje heeft ontworpen die op de tijdstippen laat weten aan de leverancier dat eigenaar self elektriciteit zal leveren. Hier in België kan met een digitale meter geen stroom op het net zetten !!!!

  25. Tiny schreef:

    Er zijn technieken om op basis van waterstof een accu te creëren die zowel in staat is peakshaving als ook seizoen opslag te leveren. Momenteel nog experimenteel en met relatief lage efficiency maar wel een duurzame. Dit zou op wijk niveau ingezet kunnen worden waarbij de particulier de geleverde energie betaald krijgt, maar in potentie kan dit ook achter de voordeur met een persoonlijke investering.

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.