Minimaal 16 jaar van plan tot productie voor Franse kernreactoren
De Franse president Macron kondigt aan dat Frankrijk voor 2050 toewerkt naar 100 gigawatt (GW) zonnepanelen, 40 GW aan offshore windparken en 6 nieuwe kerncentrales (zeg 10 GW) voor 2050. Vooral de kernreactoren zijn goed opgepikt door de Nederlandse pers. De plannen voor 6 nieuwe reactoren zijn al zeker sinds 2019 in voorbereiding. Met de bestelling die Macron nu definitief maakt, zal de bouw van de eerste nieuwe kernreactor waarschijnlijk in 2028 starten. Op zijn vroegst in 2035 volgt de startup. Over precies 2 maanden zijn de Franse verkiezingen, en Macron lijkt vooral concurrentie te hebben van kandidaten op rechts. Mocht Macron de verkiezingen verliezen dan blijven de plannen voor de kerncentrales dus vermoedelijk wel overeind. Staatsbedrijf EDF schatte de bouwkosten voor de 6 nieuwe reactoren eerder op €50 mrd. Hieronder eerdere berichten over 6 nieuwe kernreactoren in Frankrijk.
Waarschijnlijk snel besluit over 6 nieuwe Franse kernreactoren
De Franse president Macron heeft aangekondigd dat Frankrijk nieuwe kernreactoren gaat bouwen. In 2019 speelde de Franse regering al met de gedachte om 6 nieuwe EPR’s te bouwen. Kort daarop werd het besluit gekoppeld aan de oplevering van de probleemreactor bij Flamanville. Sindsdien is de ingebruikname daarvan opnieuw uitgesteld, tot in 2024. In het licht van de hoge energieprijzen, scherpere klimaatdoelen en presidentsverkiezingen lijkt Macron het lot van de nieuwe reactoren dus weer te ontkoppelen van Flamanville 3. Verstandig denk ik. Reuters verwacht binnen enkele weken bevestiging op de bouw van 6 nieuwe reactoren. Hieronder het oorspronkelijke bericht en de eerdere update.
Pas als Flamanville draait besluit over nieuwe Franse kerncentrales
Een besluit over de nieuwbouw van extra kerncentrales door het Franse staatsbedrijf EDF valt op zijn vroegst eind 2022, nadat de kernreactor in aanbouw bij Flamanville zijn eerste kernbrandstof heeft ontvangen. Dat heeft Elizabeth Borne, de Franse minister van Energie, bekendgemaakt (Reuters). Ook heeft zij bevestigd dat Frankrijk de aangekondigde sluiting van 14 oudere kerncentrales doorzet. Hieronder het oorspronkelijke bericht van 16 oktober 2019.
Krimp voor kernenergie in Frankrijk en toch 6 nieuwe kerncentrales?
De Franse krant Le Monde bericht dat de Franse overheid overweegt staatsbedrijf EDF op te dragen 6 nieuwe kerncentrales te bouwen. Dit in weerwil tot aankondigingen dat Frankrijk het aandeel kernenergie afbouwt.
Frankrijk heeft in de jaren ’70, ’80 en ’90 een groot aantal kerncentrales gebouwd. Kernenergie is daardoor verantwoordelijk voor driekwart van de Franse elektriciteitsproductie.
Dankzij bijna 60 kernreactoren is de CO2-uitstoot van de elektriciteitssector in Frankrijk bijzonder laag. Desondanks is het staande beleid dat Frankrijk het aandeel kernenergie gestaag afbouwt. Van 75% nu naar 50% procent in 2035. Volgens het (onbevestigde) bericht in Le Monde bereidt dezelfde Franse regering nu echter de bouw van 6 nieuwe kernreactoren voor. Die moeten operationeel zijn in 2035. Verwarrend?
Vertraging en kostenoverschrijding voor Europese kerncentrales
De opdracht voor de bouw zou voor staatsenergiebedrijf EDF zijn, het te bouwen type kernreactor de European Pressurized Reactor (EPR). Dit reactortype bouwt EDF in Finland, Frankrijk, Groot-Brittannië en China. De Europese nieuwbouwprojecten zijn helaas alle drie geplaagd door forse vertragingen en oplopende kosten. Het exemplaar in aanbouw bij het Franse Flamanville zou oorspronkelijk in 2012 operationeel zijn en € 3.3 mrd kosten.
Dat wordt op zijn vroegst 2022 en minimaal € 12,4 mrd. Ook daarom lijkt het vreemd dat Frankrijk nog zes van precies die reactoren wil bouwen (volgens onbevestigde berichten). Toch zou nieuwbouw van EPR’s een logische zet zijn voor Frankrijk:
- 50% kernenergie vergt nieuwbouw. De gemiddelde leeftijd van de huidige Franse kerncentrales kruipt in 2035 gevaarlijk dicht naar de 50 jaar. De oudste centrales moeten van het net. Ondertussen zal het elektriciteitsverbruik in Frankrijk door onder meer elektrische auto’s en waterstoffabrieken alleen maar toenemen. Als de Franse regering in 2035 de helft van de elektriciteit met kernenergie wil opwekken, moeten er nieuwe centrales bij.
- Reclame. Het heeft veel geld gekost de EPR-techniek te ontwikkelen en het zal nog meer kosten om de centrales in aanbouw in bedrijf te krijgen. EDF is voor 84% in handen van de Franse staat. De enige manier om de ontwikkelkosten voor de EPR terug te verdienen is het verkopen van EPR’s aan andere energiebedrijven. De beste methode om het vertrouwen van potentiële klanten (terug) te winnen is nieuwbouw van EPR-kerncentrales in eigen land.
Zes nieuwe kernreactoren is een mooi begin
De bouw van 3 EPR-centrales (3×2 reactoren) voor 2035 zou neerkomen op gemiddeld 600 megawatt extra kernenergie per jaar de komende 16 jaar. Dat is mooi voor het klimaat, want emissievrije elektriciteit. Tegelijkertijd hoeven tegenstanders van kernenergie niet in een stuip te vliegen. Frankrijk bouwt de komende jaren op zee 1.000 megawatt aan windturbines per jaar en zal ook op land blijven investeren in wind- en zonneprojecten. De trend is hernieuwbaar.
Wat de nieuwbouw van zes nieuwe EPR’s in ieder geval mogelijk maakt is dat Frankrijks oudste kerncentrales tijdig en veilig kunnen sluiten, zonder dat gascentrales het verlies van emissievrije elektriciteitsproductie (tijdelijk?) moeten opvangen. Wat de nieuwbouw van zes nieuwe EPR’s hopelijk mogelijk maakt, is een kostendaling voor de EPR-techniek.
Net zoals voor zonnepanelen, windturbines, accu’s, waterstoffabrieken en elektrische auto’s geldt hopelijk ook voor kerncentrales: hoe meer je er van bouwt, hoe goedkoper ze worden.
Bij het huidige prijspeil kan alleen een staat met een staatsbedrijf en een groot belang in het goedmaken van de ontwikkelkosten van de EPR de EPR nog redden. Hopelijk kan de Franse staat de berichten in Le Monde snel bevestigen. Financierbare kernenergie is een zeer welkome asset in het beheersen van klimaatverandering.
Bron: Le Monde / Imagecredit: Johannes Plenio, via Unsplash Public Domain
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Het is in ieder geval een vooruitgang voor de veiligheid aangezien ook bij kerncentrales de kans op ongelukken toeneemt met de toename van de leeftijd.
Kijk maar naar het nu min of meer regelmatig optredende plotselinge (vaak automatisch) afschakelen van de 46jaar oude Borssele kerncentrale omdat er weer een fout is opgetreden in een onderdeel. Een keer gaat het fout.
Geenszins denkbeeldig.
In de 18.000 kernreactor jaren in de wereld sinds ~1970, zijn immers 4 kernreactoren ontploft.
Dat is een kans van 1% in 45jaar.
Na Chernobyl beweerden de Jappen ook dat een ontploffing bij hun moderne kernreactoren niet kon voorkomen…
Overigens worden, als het bericht in Le Monde juist blijkt, die nieuwe kerncentrales een financiële ramp.
Ook al bouwen ze een vereenvoudigde / goedkopere / minder veilige versie van de EPR.
Die nieuwe centrales gaan in 2035 – 2045 draaien tegen een kostprijs van ~11cnt/KWh*) mits alle geproduceerde stroom ook tegen die prijs kan worden verkocht (zoals bij Hinkley C in UK).
Echter met jaarlijks 1GW aan nieuwe offshore wind, en vergelijkbare toename van onshore wind en 2GW/jaar aan PV-solar dat tegen die tijd ook in France voor <2cnt/KWh produceert, komt die kerncentrale terecht in een omgeving gedomineerd door de variabiliteit van wind+zon.
Dan wordt de stroom op de Franse beurs in 2040 gedurende een belangrijk deel van de tijd voor <2cent/KWh verhandeld.
Omdat kerncentrales niet flexibel zijn, moeten ze dus gedurende die tijd hun productie voor een fractie van de kostprijs verkopen. Wat betekent dat ze tijdens de overige tijd hun stroom voor een veel hogere prijs (~20cnt/KWh) moeten kunnen verkopen.
Dat lukt echter niet omdat opslag van elektriciteit veel goedkoper is (over 15jaar helemaal).
Dat betekent dat die centrales ieder jaar verliezen gaan boeken ter grootte van 50% - 200% van hun omzet...
Een vergelijkbare regeling als die voor Hinkley C kan die Franse kerncentrales redden.
Echter dat wordt een grote extra last op het budget van de overheid c.q de consument.
Iets als ~€2miljard/jaar per centrale gedurende alle jaren dat de centrale draait...
_______
*) In 2019 euro's c.q. centen. Uitgaande van ~25% goedkopere centrales dan Hinkley C
De nieuwe UK Hinkley C centrale kost nu 13cnt/KWh + de subsidies goed voor 2 - 3 cnt/KWh terwijl die de garantie heeft dat alle stroom voor die prijs wordt afgenomen en die 13cnt/KWh inflatie gecorrigeerd wordt tot 2060 (als de centrale in 2025 gaat draaien).
Desondanks lijkt de EROI slechts ~8% te worden (bij mijn werkgevers te weinig voor een investering). Gedemonstreerd door de weigering van Hitachi en Toshiba om voor wat lagere garantieprijs een kerncentrale neer te zetten of zelfs maar onderhandelingen te beginnen met UK govt.
Overigens namen de kosten van kerncentrales in de jaren 80/90 in Frankrijk fors toe ondanks de reguliere seriebouw (mede vanwege toegenomen veiligheidseisen na kleinere en grotere ongelukken).
Dubieus of EDF het benodigde geld bij elkaar kan krijgen voor één nieuwe grote kerncentrale in France. Immers:
– EDF heeft een schuld van ruwweg €30miljard. En heeft P&L moeilijkheden nu ook de Franse stroom markt is geliberaliseerd en Duitse 100% renewable utilities marktaandeel aan het veroveren zijn. Hun regering heeft EDF al verschillende keren moeten steunen met de nodige miljarden.
– De kosten voor Hinkley C aan het escaleren zijn naar, door EU accountants in 2016 voorspelde, £25miljard waardoor de geschatte EROI daalt naar ~8%. Deze ontwikkeling duidt er bovendien niet op dat nr.5 in de EPR serie goedkoper wordt.
– EDF moest voor de financiering van de Hinkley C kerncentrale de hulp van de Chinezen (CNNC) inroepen die bereid bleken om 30% te betalen mits ze ook tenminste een eigen kerncentrale in UK mogen bouwen en exploiteren (waar UK govt mee instemde).
Daarnaast wordt goedkeuring van hun ondernemingsraad dubieus.
Die heeft de Hinkley C investering, toen die nog maar £16miljard zou kosten, in eerste instantie afgekeurd omdat ze het risico voor het voortbestaan van EDF te groot vond. Ondanks de zeer royaal aandoende garanties van UK govt.
‘De enige manier om de ontwikkelkosten voor de EPR terug te verdienen is het verkopen van EPR’s aan andere energiebedrijven.’
Wat een quatsch. Die nieuwe centrales gaan 80 jaar mee, reken eens 1 ct per kWh uit voor die centrales.
Een betere zin is: Nog meer geld verdienen kan door de EPR’s aan andere energiebedrijven en landen te verkopen, bijvoorbeeld aan Nederland.’ en: ‘Investeringskosten kunnen gedeeld worden, een buitenkans voor Nederland om nu mee te investeren, en straks mee te bouwen’