Emissievrij grondverzet met rupsgraafmachine op waterstof
Bouwbedrijf Mourik heeft op op het dijkversterkingsproject Sterke Lekdijk een eerste graafmachine op waterstof in gebruik genomen. De machine met brandstofcel stoot op de bouwplaats geen CO2, fijnstof en stikstofoxiden (NOx) uit.
De technische dienst van Mourik bouwde de 30-tons rupsgraafmachine in eigen beheer om van diesel naar waterstofaandrijving, met ondersteuning van fabrikant Liebherr en innovatieprojectbeleider Accenda.
“Voor de liefhebbers; het is een omgebouwde Liebherr R926 Generatie 8 die dankzij onze aanpassingen helemaal geen CO₂ en NOx uitstoot”, zegt Kees Jan Mourik, bestuursvoorzitter van Mourik. “De machine kan een volledige werkdag draaien zonder dat de accu’s hoeven te worden vervangen of de waterstof moet worden bijgevuld. Dus er is geen tijdverlies.”
Tanken, wisselen of laden voor emissievrije bouwplaats?
Het kan haast niet missen of Mourik verwijst met de quote hierboven naar de elektrische graafmachine die concurrent Ploegam ruim een jaar geleden in gebruik nam. Deze heeft met 3 verwisselbare accu’s een capaciteit van ruwweg 400 kilowattuur. Om met waterstof evenveel te kunnen doen als met deze accu’s, is vanwege de lagere efficiëntie van brandstofcellen, 600 tot 700 kilowattuur aan waterstof nodig.
En om dat volume waterstof duurzaam te produceren is zo’n 1.000 kilowattuur groene stroom nodig. Ruim dubbel zoveel wind- of zonneparken dus, om hetzelfde werk te verzetten als met efficiëntere accu’s mogelijk is.
Het grote voordeel van waterstof is dat het vergroten van de waterstoftank goedkoper is dan inbouwen van nog meer accu’s. Om hetzelfde werkt te verzetten als mogelijk is met 400 kilowattuur aan accu’s, is ongeveer 20 kilo waterstof nodig. Hoeveel waterstof de omgebouwde graafmachine van Mourik in een keer kan tanken, vermeldt het persbericht niet. Ik gok op 30 à 40 kilo. Daarmee zal de machine het zeker een drukke werkdag volhouden.
Of dagelijks tanken van waterstof op de bouwplaats eenvoudiger is dan wisselen of laden van accu’s, zal moeten blijken. Waterstof moet op 350 of 700 bar de tank van de machine in, en die druk bereiken op een willekeurige bouwplaats zal niet meevallen. Wat dat betreft is diesel onverslaanbaar. De originele dieseltank van de graafmachine is 620 liter groot. Hoewel verreweg de meeste diesel de uitlaat als waardeloze warmte verlaat, staat 620 liter diesel toch gelijk aan zo’n 2.000 kilowattuur bruikbare energie. En tanken kan met een simpele pomp, of zelfs met alleen zwaartekracht.
Parallel pionierswerk met waterstof
Diesel is echter op zijn retour. En ondanks het hogere energieverbruik is een brandstofcel op de bouwplaats net zo schoon als bouwmachines op accu. Bij binnenstedelijk werk dus nauwelijks lawaai en fijnstof. En zeker bij dijkversterkingen, vaak in of nabij Natura 2000-gebied, is de afwezigheid van NOx-emissies een cruciaal voordeel ten opzichte van dieselmaterieel.
Dit opent mogelijkheden voor projecten waarvoor het nu moeilijk of onmogelijk is vergunningen te krijgen, zegt Mourik: “Met nul uitstoot bieden we de oplossing voor deze belangrijkste hindernis. De bouw moet door.”
In mei 2020 meldde Van der Spek, importeur van bouwmaterieel, dat zij 30 orders voor een waterstofgraafmachine van Hyundai hadden genoteerd. Naast Heijmans, Van Gelder, Theo Pouw en GMB behoorde ook Mourik tot de bestellers. Deze machines zouden pas op zijn vroegst in 2023 in gebruik komen. Mooi dat Mourik parallel al doorpakt met dit zelfbouwproject.
Met ruwweg €900.000 inclusief ontwikkelkosten is deze eerste machine voor Mourik zo’n 4x duurder dan de originele rupsgraver op diesel, voor de ombouw. Bij serieproductie zal de aanschafprijs vermoedelijk snel en flink dalen.
Bron: Mourik / Imagecredit: Mourik
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Heeft geen enkel nut voor de energietransitie. Het gaat er volgens mij alleen maar om dat er ter plaatse geen NOx / stikstofuitstoot is. Zodat er bij natuurgebieden nog gewerkt kan worden.